Μια νομοθεσία-ορόσημο, αυτή για την απασχόληση στις διαδικτυακές πλατφόρμες, ενέκρινε χθες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι νέοι κανόνες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ψευδούς αυτό-απασχόλησης στις πλατφόρμες, βάζοντας τάξη στο άναρχο εργασιακό καθεστώς, που ισχύει σήμερα.

Σήμερα, υπάρχουν περισσότερες από 500 ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας και ο τομέας απασχολεί περισσότερα από 28 εκατ. άτομα, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 43 εκατ. έως το 2025. Οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας δραστηριοποιούνται σε διάφορους οικονομικούς τομείς, όπως οι οδηγοί μεταφοράς και παράδοσης τροφίμων, αλλά και μέσω διαδικτύου με υπηρεσίες, όπως η κωδικοποίηση δεδομένων και η μετάφραση.

Νέοι κανόνες για τη αντιμετώπιση της ψευδούς αυτοαπασχόλησης-Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να απολυθούν με αλγοριθμικές αποφάσεις

Ενώ οι περισσότεροι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες είναι τυπικά αυτοαπασχολούμενοι, περίπου 5,5 εκατ. άνθρωποι μπορεί να έχουν ταξινομηθεί εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι.

Οι νέοι κανόνες, οι οποίοι έχουν ήδη συμφωνηθεί με το Συμβούλιο από τον Φεβρουάριο και εγκρίθηκαν με 554 ψήφους υπέρ, 56 κατά και 24 αποχές, αποσκοπούν στη διασφάλιση του ορθού καθορισμού του καθεστώτος απασχόλησης των εργαζομένων σε πλατφόρμες και στην αντιμετώπιση της ψευδούς αυτοαπασχόλησης, ενώ ρυθμίζουν, για πρώτη φορά στην Ε.Ε., τη χρήση αλγορίθμων στον χώρο εργασίας.

Το συμφωνηθέν κείμενο θα πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα και από το Συμβούλιο, ενώ τα κράτη-μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να ενσωματώσουν τις διατάξεις της οδηγίας στην εθνική τους νομοθεσία.

Καθεστώς απασχόλησης

“Με την οδηγία, έως και 40 εκατ. εργαζόμενοι σε πλατφόρμες στην Ε.Ε. θα έχουν πρόσβαση σε δίκαιες συνθήκες εργασίας. Αυτή η ιστορική συμφωνία θα τους δώσει αξιοπρέπεια, προστασία και δικαιώματα. Θα διορθώσει την ψευδή αυτοαπασχόληση και θα αποτρέψει τον αθέμιτο ανταγωνισμό, θα προστατεύσει την πραγματική αυτοαπασχόληση και θα εισαγάγει πρωτοποριακούς κανόνες για τη διαχείριση αλγορίθμων. Αυτό θα αποτελέσει πραγματικό σημείο αναφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο”, ανέφερε η εισηγήτρια Elisabetta Gualmini (Σοσιαλιστές, Ιταλία).

Η νέα νομοθεσία εισάγει ένα τεκμήριο σχέσης εργασίας (σε αντίθεση με την αυτοαπασχόληση) που ενεργοποιείται, όταν υπάρχουν πραγματικά περιστατικά, που υποδηλώνουν έλεγχο και κατεύθυνση, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και τις συλλογικές συμβάσεις, λαμβάνοντας υπόψη και τη νομολογία της ΕΕ.

Η οδηγία υποχρεώνει τις χώρες της Ε.Ε. να θεσπίσουν ανατρέψιμο νομικό τεκμήριο απασχόλησης σε εθνικό επίπεδο, με στόχο τη διόρθωση της ανισορροπίας ισχύος μεταξύ της ψηφιακής πλατφόρμας εργασίας και του προσώπου που εκτελεί την εργασία. Το βάρος της απόδειξης φέρει η πλατφόρμα, πράγμα που σημαίνει ότι εναπόκειται σε αυτήν να αποδείξει ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας.

Νέοι κανόνες για τους αλγόριθμους

Η οδηγία ρυθμίζει, επίσης, για πρώτη φορά στην Ε.Ε., τη χρήση αλγορίθμων στον χώρο εργασίας. Άτομα, που εργάζονται σε πλατφόρμα, δεν θα γίνεται να απολυθούν βάσει απόφασης, που λαμβάνεται από αλγόριθμο ή αυτοματοποιημένο σύστημα λήψης αποφάσεων: οι πλατφόρμες πρέπει να διασφαλίζουν την ανθρώπινη εποπτεία των σημαντικών αποφάσεων, που επηρεάζουν άμεσα τους εργαζομένους.

Επίσης, η νέα οδηγία θεσπίζει κανόνες, που προστατεύουν καλύτερα τα δεδομένα των εργαζομένων σε πλατφόρμες. Οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας θα απαγορεύεται να επεξεργάζονται ορισμένα είδη δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως αυτά που αφορούν τη συναισθηματική ή ψυχολογική κατάσταση και τις προσωπικές πεποιθήσεις κάποιου.