Αυξανόμενη βαίνει η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στις δαπάνες για Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α) στην Ελλάδα, οι οποίες ανήλθαν σε €3,070 δισ., με τις επιχειρήσεις να συνεισφέρουν €1.505,49 εκατ. (ήτοι ποσοστό 49%). Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία, που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και που έχουν αποσταλεί στη Eurostat, το 2022, οι συνολικές δαπάνες, που πραγματοποιήθηκαν για Ε&Α στην Ελλάδα, ήταν αυξημένες κατά €424,35 εκατ. σε σχέση με το 2021 (ποσοστό αύξησης 16%). Σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 13,8% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2022, ο  δείκτης "Ένταση Ε&Α", που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε σε 1,49%, από 1,46% το 2021. Η επίδοση αυτή, όπως αναφέρει το ΕΚΤ, φέρνει την Ελλάδα στη 13η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ27, σε ό,τι αφορά την ένταση Ε&Α.

Στο 1,49% του ΑΕΠ το ποσοστό δαπανών για Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α) στην Ελλάδα-Αυξημένη η συμμετοχή των επιχειρήσεων

Όσον αφορά την απασχόληση στην Ελλάδα, που συνδέεται με την Έρευνα και Ανάπτυξη, ο αριθμός του προσωπικού, που απασχολήθηκε σε δραστηριότητες Ε&Α, εκφρασμένος σε Ισοδύναμα Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν "θέσεις" πλήρους απασχόλησης, αυξήθηκε σε 69.307 ΙΠΑ για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α από 61.702 ΙΠΑ το 2021 (ποσοστό αύξησης 12,3%) και σε 51.611 ΙΠΑ για το ερευνητικό προσωπικό  από 45.345 ΙΠΑ το 2021 (ποσοστό αύξησης 13,8%).

Ποιοι επενδύουν σε Ε & Α

Τα αποτελέσματα της στατιστικής έρευνας του ΕΚΤ δείχνουν ότι η συμμετοχή του τομέα των επιχειρήσεων στο σύνολο των δαπανών Ε&Α διαμορφώθηκε στο 49% (€1,505.49 δισ.) συνεχίζοντας την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών. Αυξημένη ήταν η συμμετοχή των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας “Ενημέρωση & Επικοινωνία” (€325,21 εκατ.), «Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες» (€193,94 εκατ.) και “Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων & φαρμακευτικών σκευασμάτων” (€161,01 εκατ.). 

Στο μεταξύ, οι δαπάνες Ε&Α, που αφορούν τον συνολικό κλάδο του Τομέα Πληροφοριών & Επικοινωνίας, όπως συγκροτείται από επιμέρους κλάδους της Μεταποίησης και των Υπηρεσιών, ανήλθαν σε €391,54 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση 27,4%.

Όσον αφορά την απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α στις επιχειρήσεις, ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), για το συνολικό προσωπικό ήταν 20.175 ΙΠΑ (29,1% επί του συνόλου), εκ των οποίων 15.345 ΙΠΑ αφορούσαν προσωπικό με ερευνητικά καθήκοντα.

Επενδύσεις από τα Πανεπιστήμια

Ο δεύτερος τομέας, κατά φθίνουσα σειρά δαπανών Ε&Α, ήταν ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα και τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία. Το 2022, οι δαπάνες Ε&Α του τομέα ανήλθαν σε 906,27 εκατ. ευρώ (29,5% του συνόλου των δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα).

Οι δραστηριότητες Ε&Α, σύμφωνα και με τις διεθνείς πρακτικές για τον συγκεκριμένο τομέα, είχαν ως επίκεντρο την υλοποίηση βασικής έρευνας (492,74 εκατ. ευρώ) και εφαρμοσμένης έρευνας (338,94 εκατ. ευρώ). Τα επιστημονικά πεδία με τις μεγαλύτερες δαπάνες ήταν η “Ιατρική και Επιστήμες Υγείας” (€245,48 εκατ.), οι “Επιστήμες Μηχανικού & Τεχνολογία” (€197,07 εκατ.) και οι “Κοινωνικές Επιστήμες” (€194,81 εκατ.).    

Ο τομέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συγκεντρώνει τις περισσότερες θέσεις απασχόλησης σε Ε&Α, που το 2022 ήταν συνολικά 32.348 ΙΠΑ (46,7% επί του συνόλου), εκ των οποίων 26.655 ΙΠΑ αφορούσαν ερευνητικές θέσεις.

Τι επενδύει το Κράτος

Οι δαπάνες του κρατικού τομέα το 2022 ανήλθαν σε €641,25 εκατ. (20,9% του συνόλου των δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα). Συνολικά, οι δραστηριότητες Ε&Α του κρατικού τομέα για το 2022 αφορούσαν τόσο βασική, όσο και εφαρμοσμένη έρευνα, με δαπάνες €262,06 εκατ. και €256,93 εκατ. αντίστοιχα.

Τα κυριότερα επιστημονικά πεδία, στα οποία διεξήγαγαν Ε&Α το 2022 οι κρατικοί φορείς, ήταν η “Ιατρική και Επιστήμες Υγείας” (€196,71 εκατ.), οι “Επιστήμες Μηχανικού & Τεχνολογία” (€149,62 εκατ.) και οι “Ανθρωπιστικές Επιστήμες & Τέχνες” (€135,55 εκατ.).  

Κατανομή των πόρων

Όσον αφορά την περιφερειακή κατανομή των  δραστηριοτήτων Ε&Α, η Περιφέρεια Αττικής συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών Ε&Α (€1.798,43 εκατ. που αντιστοιχεί σε 58,6% του συνόλου) καθώς και του προσωπικού Ε&Α (34.018 ΙΠΑ που αντιστοιχεί σε 49,1% του συνόλου).

Ο  δείκτης "Ένταση Ε&Α", που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ της κάθε Περιφέρειας και αναδεικνύει την σημασία των δραστηριοτήτων Ε&Α στο σύνολο των δραστηριοτήτων κάθε Περιφέρειας, καταγράφει υψηλές τιμές, πάνω από τον εθνικό μέσο όρο, στις Περιφέρειες Ηπείρου (2,13%), Αττικής (1,85%), Δυτικής Ελλάδας (1,83%) και Κρήτης (1,68%).