Αν και η εξάπλωση ψηφιακών πληρωμών είναι αναλογικά εντονότερη για αγορές αγαθών σε σχέση με υπηρεσίες, πλέον σχεδόν το 40% της χρήσης digital payments στην Ελλάδα αφορά υπηρεσίες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2015 ήταν μικρότερο από 20%. Τα αγαθά κυριαρχούν στις συναλλαγές με κάρτες με φυσική παρουσία, ενώ οι υπηρεσίες υπερτερούν στις online συναλλαγές.

Την παραπάνω εικόνα αποτυπώνει η μελέτη του ΙΟΒΕ για την επίδραση της πανδημίας στην ενίσχυση της χρήσης καρτών πληρωμών. Η μελέτη (Ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα μετά την εποχή της πανδημίας) δείχνει ότι οι ηλεκτρονικές πληρωμές συνεχίζουν να επεκτείνονται συστηματικά στην Ελλάδα και μετά την εποχή της πανδημίας, με αντίστοιχα θετική επίδραση στα δημοσιονομικά έσοδα λόγω αύξησης της φορολογικής συμμόρφωσης.

4 στις 10 ψηφιακές πληρωμές στην Ελλάδα, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, αφορούν πλέον υπηρεσίες σε σύγκριση με λιγότερο από 20% το 2015

Σύμφωνα με την έρευνα, η αύξηση των ψηφιακών πληρωμών στην Ελλάδα συνέχισε να έχει σημαντική θετική επίδραση στα φορολογικά έσοδα και μετά την πανδημία. Η ετήσια θετική επίδραση της επέκτασης των πληρωμών με κάρτες στα έσοδα από ΦΠΑ εκτιμάται σε περίπου €600 εκατ. για το 2022.

Κάθε €10 νέων δαπανών με κάρτες το 2022 εκτιμάται ότι αφορούσε κατά μέσο όρο με €0,67 προηγουμένως αδήλωτων εσόδων ΦΠΑ. Ορισμένες κατηγορίες ηλεκτρονικών πληρωμών έχουν υψηλότερη συσχέτιση με τη φορολογική συμμόρφωση. Εκτιμάται ότι οι ψηφιακές πληρωμές για επαγγελματικές υπηρεσίες, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, εστιατόρια/μπαρ και άλλες υπηρεσίες συνδέονται στενά με τα συνολικά έσοδα από τον ΦΠΑ.

Ψηφιακές πληρωμές και ΦΠΑ

Όπως τονίζει το ΙΟΒΕ, παρά την πρόοδο, η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει ένα από τα μεγαλύτερα “κενά” στα έσοδα από ΦΠΑ στην ΕΕ, την ίδια στιγμή που η μεγαλύτερη χρήση ψηφιακών πληρωμών συνδέεται με χαμηλότερο “κενό” ΦΠΑ σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η χρήση συναλλαγών με κάρτες στην Ελλάδα, αναλογικά με την ιδιωτική κατανάλωση, έφτασε στο μέσο όρο της Ευρωζώνης μετά την κρίση της πανδημίας. Παρά τη σύγκλιση με τον μέσο Ευρωπαϊκό όρο, το επίπεδο χρήσης καρτών σε σχέση με την ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα παραμένει το 19ο χαμηλότερο μεταξύ των 27 μελών της ΕΕ, καθώς η χρήση καρτών παραμένει αναλογικά χαμηλή σε επιμέρους κατηγορίες συναλλαγών. “Για τον λόγο αυτό, είναι κομβικής σημασίας να ενισχυθούν περαιτέρω οι ηλεκτρονικές πληρωμές”, σχολιάζει το ΙΟΒΕ.

“Καθώς υπάρχει ακόμα περιθώριο για ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης μέσα από στοχευμένη εξάπλωση των ηλεκτρονικών πληρωμών, στη μελέτη προτείνονται περαιτέρω σχετικά μέτρα πολιτικής”, προσθέτει το Ινστιτούτο.

Η μετά COVID εποχή

Από τη μελέτη προκύπτει ότι, σε σύγκριση με τις συνήθειες πληρωμών μετά την πανδημία, οι διαδικτυακές πληρωμές ενισχύθηκαν με μόνιμο τρόπο, πάνω από το προ πανδημίας επίπεδό τους. Ενδεικτικά, το μερίδιο των διαδικτυακών συναλλαγών έναντι των συναλλαγών με φυσική παρουσία αυξήθηκε από λιγότερο από 1:5 σε περίπου 1:3 μετά την πανδημία.

Οι καταναλωτές συνεχίζουν να επεκτείνουν τη χρήση πλαστικού χρήματος για συναλλαγές μικρότερης αξίας με φυσική παρουσία. Η αξία των εγχώριων πληρωμών μέσω ελληνικών καρτών ξεπέρασε για πρώτη φορά το 2022 το αντίστοιχο σύνολο των αναλήψεων μετρητών.