Σε ισχύ βρίσκεται από χθες ο ευρωπαϊκός κανονισμός για τα δεδομένα (Data Act), που καθορίζει δικαιώματα πρόσβασης και χρήσης των data, που παράγονται σε όλους τους οικονομικούς τομείς της Ε.Ε. και διευκολύνουν την κοινή χρήση, ιδίως των βιομηχανικών δεδομένων. Μετά την έναρξη ισχύος του, ο ευρωπαϊκός κανονισμός για τα δεδομένα θα τεθεί σε εφαρμογή εντός 20 μηνών, δηλαδή την 11η Σεπτεμβρίου 2025.

Ο κανονισμός θα διασφαλίσει δικαιοσύνη στο ψηφιακό περιβάλλον, προσδιορίζοντας ποιος μπορεί να δημιουργήσει αξία από τα δεδομένα και υπό ποιες προϋποθέσεις. Θα δώσει, επίσης, ώθηση σε μια ανταγωνιστική και καινοτόμο αγορά δεδομένων, απελευθερώνοντας τα βιομηχανικά δεδομένα και παρέχοντας νομική σαφήνεια σχετικά με τη χρήση των δεδομένων. 

Μεταξύ άλλων, οι νέοι κανόνες επιτρέπουν στους χρήστες συνδεδεμένων προϊόντων να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα, που παράγονται από τις εν λόγω συσκευές και να ανταλλάσσουν τα εν λόγω data με τρίτους. Για παράδειγμα, ο ιδιοκτήτης συνδεδεμένου αυτοκινήτου ή ο φορέας εκμετάλλευσης ανεμογεννήτριας θα είναι σε θέση να ζητήσει από τον κατασκευαστή να κοινοποιήσει ορισμένα δεδομένα, που παράγονται από τη χρήση των εν λόγω συνδεδεμένων προϊόντων.

Αυτό θα δώσει μεγαλύτερο έλεγχο στους καταναλωτές και σε άλλους χρήστες συνδεδεμένων προϊόντων και θα τονώσει τις υπηρεσίες της δευτερογενούς αγοράς και την καινοτομία.

Δυναμικό καινοτομίας

Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε ταχεία αύξηση των συνδεδεμένων συσκευών στην ευρωπαϊκή αγορά. Η χρήση συνδεδεμένων αντικειμένων (ή του διαδικτύου των πραγμάτων) δημιουργεί αυξανόμενο όγκο δεδομένων. Αυτό αντιπροσωπεύει τεράστιο δυναμικό καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας στην Ε.Ε. 

Οι φορείς του δημόσιου τομέα, για παράδειγμα, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν δεδομένα, που βρίσκονται στην κατοχή του ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές ή κατά την εκτέλεση νομικής εντολής, όταν τα απαιτούμενα δεδομένα δεν είναι άμεσα διαθέσιμα με άλλα μέσα.

Η πράξη για τα δεδομένα προστατεύει, επίσης, τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από καταχρηστικές συμβατικές ρήτρες σε συμβάσεις κοινοχρησίας δεδομένων, τις οποίες το ένα συμβαλλόμενο μέρος επιβάλλει μονομερώς στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος. 

Επιπλέον, η πράξη για τα δεδομένα θα επιτρέπει στους πελάτες να αλλάζουν απρόσκοπτα και δωρεάν μεταξύ διαφόρων παρόχων υπηρεσιών cloud. Τα μέτρα αυτά θα προωθήσουν τον ανταγωνισμό και τις επιλογές στην αγορά, αποτρέποντας παράλληλα τον εγκλωβισμό σε έναν προμηθευτή. Θα μειώσει, επίσης, δραστικά το κόστος για τις επιχειρήσεις και τις διοικήσεις όταν μεταφέρουν τα δεδομένα και τις εφαρμογές τους σε διαφορετικό πάροχο υπηρεσιών cloud.

Σημαντικό βήμα

“Σήμερα κάνουμε ένα σημαντικό βήμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό μας. Θεσπίζοντας σαφή νομοθεσία για τα δεδομένα, παρέχουμε στους χρήστες τον έλεγχο της κοινής χρήσης των δεδομένων που παράγονται από τις συνδεδεμένες συσκευές τους, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του εμπορικού απορρήτου και το ευρωπαϊκό θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή”, ανέφερε σχετικά η Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή. 

Από την πλευρά του, ο Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, σχολίασε: “Η έναρξη ισχύος του κανονισμού για τα δεδομένα σηματοδοτεί ένα ουσιαστικό βήμα στις προσπάθειές μας για τη διαμόρφωση του ψηφιακού χώρου. Θα επιτρέψει την ανάπτυξη μιας ακμάζουσας, καινοτόμου και ανοικτής ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων, με τους δικούς μας όρους. Οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από τον πλούτο των βιομηχανικών δεδομένων που θα καταστούν διαθέσιμα, οδηγώντας σε νέες βασισμένες στα δεδομένα εφαρμογές, μεταξύ άλλων και στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης”.