Μια σειρά νέων πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της κινητικότητας των ταλέντων, ώστε να καταστεί η Ε.Ε. πιο ελκυστική για τα ταλέντα που προέρχονται από τρίτες χώρες και να διευκολυνθεί η κινητικότητα στο εσωτερικό της, αναλαμβάνει η Ε.Ε.

Τα μέτρα στοχεύουν στη δημιουργία μιας νέας ευρωπαϊκής δεξαμενής ταλέντων, που σκοπό έχει να φέρει σε επαφή τους εργοδότες της Ε.Ε. με τα άτομα που αναζητούν εργασία σε τρίτες χώρες, καθώς και μέτρα για την προώθηση της αναγνώρισης των προσόντων και της κινητικότητας των εκπαιδευόμενων. 

Οι ελλείψεις δεξιοτήτων εξακολουθούν να υπάρχουν σε ολόκληρη την Ε.Ε., σε διάφορους τομείς και σε διάφορα επίπεδα δεξιοτήτων, με την Πληροφορική να ανήκει στους κλάδους που αντιμετωπίζουν το πιο έντονο πρόβλημα.  “Για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις που διαπιστώνονται στα κράτη-μέλη, η Ε.Ε. θα πρέπει, επίσης, να προσελκύσει δεξιότητες και ταλέντα από ολόκληρο τον κόσμο. Για να στεφθεί αυτή η προσέγγιση με επιτυχία, η Ε.Ε. πρέπει να είναι σε θέση να προσελκύει τα ταλέντα και να κρατάει εκείνα που της είναι απαραίτητα”, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Και προσθέτει: “Η ανάπτυξη της συνεργασίας στον τομέα της μετανάστευσης εργατικού δυναμικού με τρίτες χώρες-εταίρους μπορεί, επίσης, να είναι επωφελής για τις χώρες αυτές, διότι έτσι τροφοδοτείται η εμπειρογνωσία και στηρίζεται η οικονομία της χώρας καταγωγής”.

Η πρόταση της Επιτροπής για μια δεξαμενή ταλέντων της Ε.Ε. θα αποτελέσει τώρα αντικείμενο διαπραγμάτευσης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Παγκόσμιος αγώνας δρόμου

Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής δεξαμενής ταλέντων, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσληψη ατόμων από τρίτες χώρες, που αναζητούν εργασία σε επαγγέλματα στα οποία διαπιστώνονται ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε ολόκληρη την Ε.Ε. Πρόκειται για ένα καινοτόμο μέτρο, για την πρώτη πλατφόρμα αυτού του είδους στην Ε.Ε., που διευκολύνει και επιταχύνει τις διεθνείς προσλήψεις, με σκοπό να εξασφαλίσει στους εργοδότες πρόσβαση σε μια ευρύτερη δεξαμενή δεξιοτήτων και ταλέντων.

Η συμμετοχή στη δεξαμενή ταλέντων της Ε.Ε. θα είναι προαιρετική για τα κράτη-μέλη, τα οποία θα στηρίξουν τη διαχείριση της πλατφόρμας. Η πλατφόρμα θα παρέχει, επίσης, πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες πρόσληψης και μετανάστευσης στα κράτη-μέλη και θα περιλαμβάνει ισχυρές διασφαλίσεις, που θα εγγυώνται δίκαιες συνθήκες πρόσληψης και εργασίας.

Η δεξαμενή ταλέντων της Ε.Ε. θα στηρίξει, επίσης, τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων για την προσέλκυση ταλέντων. Πρόκειται για εξατομικευμένες εταιρικές σχέσεις με τρίτες χώρες, οι οποίες εξασφαλίζουν κινητικότητα για εργασία ή κατάρτιση.

Οι αιτούντες εργασία, που έχουν αναπτύξει τις δεξιότητές τους στο πλαίσιο μιας τέτοιας εταιρικής σχέσης, θα λαμβάνουν μια “κάρτα εταιρικής σχέσης”, ορατή στους συμμετέχοντες εργοδότες, η οποία θα πιστοποιεί τα προσόντα τους. Οι δυνατότητες για νόμιμη μετανάστευση αναμένεται να αποθαρρύνουν την παράτυπη μετανάστευση, πρέπει δε να συμβαδίζουν με την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της επανεισδοχής. 

Αναγνώριση προσόντων

Η διευκόλυνση της αναγνώρισης των προσόντων και της επικύρωσης των δεξιοτήτων, που έχουν αποκτηθεί σε τρίτες χώρες, αποτελεί βασικό παράγοντα διευκόλυνσης για τους εργοδότες που αναζητούν ειδικευμένους εργαζόμενους, καθώς και για τους υπηκόους τρίτων χωρών, που αναζητούν πρόσβαση στην αγορά εργασίας της Ε.Ε. και την ένταξή τους στις κοινωνίες υποδοχής.

Η Επιτροπή συνιστά δέσμη μέτρων για την απλούστευση και την επιτάχυνση της αναγνώρισης των δεξιοτήτων και των προσόντων των υπηκόων τρίτων χωρών. Τα μέτρα αυτά θα εκσυγχρονίσουν το ισχύον σύστημα αναγνώρισης της Ε.Ε. και θα το φέρουν πιο κοντά στο σύστημα που έχει θεσπιστεί για τους υπηκόους της Ε.Ε., που μετακινούνται σε άλλο κράτος-μέλος.

Στόχος είναι να αναπτυχθεί η ικανότητα των εθνικών αρχών αναγνώρισης να απλουστεύουν και να επιταχύνουν τις διαδικασίες, βελτιώνοντας τη συγκρισιμότητα των τίτλων προσόντων τρίτων χωρών και τον τρόπο αξιολόγησης των δεξιοτήτων των ατόμων, που αναζητούν εργασία.

Με τον τρόπο αυτό, θα καταστεί δυνατή η ταχεία και αξιόπιστη λήψη αποφάσεων αναγνώρισης για την πλήρωση των κενών θέσεων σε επαγγέλματα στα οποία διαπιστώνονται ελλείψεις στην Ε.Ε., ιδίως σε νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα προτεραιότητας.

Σπατάλη εγκεφάλων

Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει επίμονες ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε διάφορους τομείς, σε όλα τα επίπεδα δεξιοτήτων. Το ποσοστό ανεργίας παραμένει χαμηλό (6,0 % τον Σεπτέμβριο του 2023) και το ποσοστό κενών θέσεων εργασίας αυξήθηκε σε 2,9% το προηγούμενο έτος. Δηλαδή, υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με τα επίπεδα του 2012.

Η δημογραφική αλλαγή θα επιδεινώσει τις προκλήσεις της αγοράς εργασίας. Ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας στην Ε.Ε. θα μειωθεί από 265 εκατομμύρια το 2022, σε 258 εκατομμύρια το 2030. Χωρίς συντονισμένη δράση, οι τρέχουσες τάσεις μπορούν να υπονομεύσουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, να περιορίσουν την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε. και να αποδυναμώσουν τις δημόσιες υπηρεσίες σε τομείς, που αντιμετωπίζουν ήδη ελλείψεις εργατικού δυναμικού, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η μακροχρόνια φροντίδα.

Η έλλειψη κατανόησης και εμπιστοσύνης των εργοδοτών στις δεξιότητες και στα προσόντα, που έχουν αποκτηθεί σε τρίτες χώρες, αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην κινητικότητα των ταλέντων και των δεξιοτήτων. Η κατάσταση αυτή δεν επηρεάζει μόνο την ελκυστικότητα της Ε.Ε., αλλά οδηγεί και σε “σπατάλη εγκεφάλων”, αφού οι υπήκοοι τρίτων χωρών εργάζονται συχνά σε θέσεις χαμηλότερες από το επίπεδο των προσόντων τους.