Στην επικαιροποίηση της νομοθεσίας για τη διανοητική ιδιοκτησία, η οποία μετρά πλέον 20 χρόνια ύπαρξης, ώστε να προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή, προχωρά η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο της Ευρώπης ενέκρινε τις θέσεις του (γενικές προσεγγίσεις) σχετικά με την προτεινόμενη αναθεώρηση της δέσμης νομοθετικών μέτρων για τα σχέδια και υποδείγματα: την οδηγία για τη νομική προστασία σχεδίων και υποδειγμάτων και τον κανονισμό για τα κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα.

Με την επικαιροποίηση της σχετικής νομοθεσίας επιδιώκεται να γίνει ευκολότερη την προστασία βιομηχανικών σχεδίων ή υποδειγμάτων και να προσαρμοστεί το ευρωπαϊκό Δίκαιο στον τομέα αυτόν, ώστε να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις ενός κόσμου ψηφιακής τεχνολογίας και τρισδιάστατης εκτύπωσης.

“Η καλή προστασία σχεδίων και υποδειγμάτων είναι απαραίτητη για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας. Οι νέοι κανόνες θα συμβάλουν στην τόνωση της δημιουργικότητας των σχεδιαστών μας και των επιχειρήσεων μας κατά τρόπο ταχύτερο και πιο αξιόπιστο, προσαρμοσμένο στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, ενάντια στις απομιμήσεις”, σχολίασε σχετικά ο Héctor Gómez Hernández, εκτελών χρέη Υπουργού Βιομηχανίας, Εμπορίου και Τουρισμού της Ισπανίας.

Να σημειωθεί ότι οι κλάδοι, που είναι επικεντρωμένοι σε σχέδια ή υποδείγματα, αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 16% του ΑΕΠ της Ε.Ε. και το 14% του συνόλου των θέσεων εργασίας στην Ένωση.

Βιομηχανικά σχέδια

Βιομηχανικό σχέδιο ή υπόδειγμα λέμε την εξωτερική εμφάνιση ενός προϊόντος. Η οπτική ελκυστικότητα, που δημιουργεί ένα σχέδιο ή υπόδειγμα, είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες, που επηρεάζουν την απόφαση των καταναλωτών να επιλέξουν ένα προϊόν έναντι ενός άλλου.

Ο καλός σχεδιασμός αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τους παραγωγούς και αυξάνει την αξία του προϊόντος. Κατά συνέπεια, είναι ανάγκη να προστατεύονται τα σχέδια και υποδείγματα από αντιγραφές ή απομιμήσεις.

Η πρόταση οδηγίας και η πρόταση κανονισμού επικαιροποιούν τη σημερινή νομοθεσία, που χρονολογείται από το 1998 και το 2002 αντίστοιχα και αναμένεται ότι θα διευκολύνουν τη διαδικασία καταχώρισης σχεδίων και υποδειγμάτων σε επίπεδο Ε.Ε. και την περαιτέρω εναρμόνιση των διαδικασιών μεταξύ ευρωπαϊκών και εθνικών συστημάτων.

Η οδηγία εισάγει, επίσης, νέους κανόνες για την προστασία των σχεδίων και υποδειγμάτων, που μπορούν να αναπαραχθούν με τρισδιάστατη εκτύπωση.

Εναρμόνιση

Ακόμη πιο σημαντικό κομμάτι της αναθεώρησης είναι η επιδίωξη περαιτέρω εναρμόνισης της προστασίας σχεδίων και υποδειγμάτων για ανταλλακτικά κατασκευαστικών στοιχείων, που χρησιμοποιούνται για την επισκευή σύνθετων προϊόντων (π.χ. ανταλλακτικά αυτοκινήτων).

Το μέτρο αυτό θα απελευθερώσει την αγορά ανταλλακτικών, επιτυγχάνοντας έτσι χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Αυτή η “ρήτρα επισκευής” θα εφαρμοστεί μόνο σε μελλοντικά σχέδια ή υποδείγματα, θα διατηρήσει, ωστόσο, την προστασία υφιστάμενων σχεδίων ή υποδειγμάτων για περίοδο δέκα ετών.