Ως “μαγνήτης” για τους Έλληνες φοιτητές, που επιθυμούν να αναπτύξουν τη δική τους επιχειρηματική δραστηριότητα, λειτουργούν οι κλάδοι της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών. Περίπου τρεις στους δέκα Έλληνες φοιτητές (ποσοστό 27%), που θέλουν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στο επιχειρείν, δηλώνουν ότι επιθυμούν να το κάνουν στην Πληροφορική και τις Τηλεπικοινωνίες.

Το προφίλ των μελλοντικών επιχειρηματικών εγχειρημάτων έρχεται σε αντίθεση με το μέχρι σήμερα εσωστρεφές μοντέλο ανάπτυξης - Για πρώτη φορά αμφισβητείται η κυριαρχία της εστίασης, με το ενδιαφέρον να μετατοπίζεται στις ΤΠΕΜάλιστα, η επιλογή αυτή κυριαρχεί στις απαντήσεις των φοιτητών ανεξαρτήτως σχολής, είτε δηλαδή είναι τεχνολογικής, είτε οικονομικής κατεύθυνσης. Η υψηλή δημοτικότητα των δύο κλάδων μεταξύ των Ελλήνων φοιτητών, που επιθυμούν να εισέλθουν στον επιχειρηματικό στίβο, εξηγείται αφενός από τη διείσδυση της τεχνολογίας στην καθημερινή ζωή και αφετέρου από τη δημοσιότητα επιτυχημένων startups των δύο κλάδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Επιπλέον, οι νέοι στην Ελλάδα, οι οποίοι αναζητούν το επαγγελματικό τους μέλλον στην ίδρυση της δικής τους επιχείρησης, έλκονται από τους δύο κλάδους και λόγω της σχετικά μικρής αρχικής επένδυσης που απαιτείται, ειδικά για παραγωγή λογισμικού.

Η επερχόμενη γενιά των Ελλήνων επιχειρηματιών όχι μόνο εστιάζει, πλέον, το ενδιαφέρον της στη χρήση της τεχνολογίας, στην καινοτομία και την εξωστρέφεια, αλλά το προφίλ των πιθανών επιχειρηματικών εγχειρημάτων έρχεται σε αντίθεση με το μέχρι σήμερα εσωστρεφές μοντέλο ανάπτυξης. Για του λόγου το αληθές, η παραδοσιακή κυριαρχία της εστίασης φαίνεται να αμφισβητείται για πρώτη φορά με το ενδιαφέρον να μετατοπίζεται στις ΤΠΕ, παρά το γεγονός ότι στο χώρο αυτό καταγράφεται, τα τελευταία χρόνια, ο μεγαλύτερος αριθμός νέων επιχειρήσεων.


Πηγή: ΕΥ, ΟΠΑ, Endeavor Greece, Ελληνο-Αμερικάνικο Επιμελητήριο

Θετικοί στην επιχειρηματικότητα
Συνολικά, οι Έλληνες φοιτητές εμφανίζονται ιδιαίτερα θετικοί απέναντι στην επιχειρηματικότητα. Σύμφωνα με έρευνα των ΕΥ, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Endeavor Greece και του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, η θετική προσέγγιση των φοιτητών απέναντι στην έννοια της επιχειρηματικότητας δεν είναι μόνο θεωρητική. Οι φοιτητές του δείγματος ρωτήθηκαν αν έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά τη σκέψη της ίδρυσης μιας δικής τους επιχείρησης. Πάνω από τέσσερις στους δέκα ανέφεραν ότι το έχουν σκεφτεί “πάρα πολύ” ή “αρκετά”.

Προχωρώντας ένα βήμα ακόμη, διερευνήθηκε κατά πόσον η σκέψη μεταφράζεται σε πρόθεση. Στο ερώτημα αν έχουν την πρόθεση να ξεκινήσουν μια επιχειρηματική προσπάθεια στο άμεσο μέλλον, οι φοιτητές εμφανίσθηκαν πιο συγκρατημένοι, αλλά πάντα θετικοί. Τρεις στους δέκα εμφανίζονται αρκετά έως πάρα πολύ αποφασισμένοι, που σημαίνει ότι έχουν κάνει, ήδη, μια διερεύνηση τουλάχιστον ως προς το είδος της επιχείρησης και τον κλάδο δραστηριοποίησης. Επίσης, ένας στους τρεις δηλώνει την πρόθεση να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση στο άμεσο μέλλον. Τα ευρήματα αυτά αξιολογούνται ως πραγματικά εντυπωσιακά, αν ληφθεί υπόψη ότι η έρευνα διεξήχθη σε μια περίοδο ιδιαίτερα φορτισμένη, υπό καθεστώς ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων και με το κοινό να βομβαρδίζεται καθημερινά με αρνητικές ειδήσεις ως προς τις προοπτικές της οικονομίας.


Πηγή: ΕΥ, ΟΠΑ, Endeavor Greece, Ελληνο-Αμερικάνικο Επιμελητήριο

Η τεχνολογία στο επίκεντρο
Η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών εκτιμά πως η επιχειρηματική τους προσπάθεια θα πρέπει να βασισθεί στη χρήση της τεχνολογίας “πάρα πολύ” ή “αρκετά”. Αντίθετα, ελάχιστοι είναι αυτοί οι οποίοι προσβλέπουν σε επιχειρηματικό σχήμα, που δεν θα βασίζεται στην τεχνολογία. Αντίστοιχες, αλλά ελαφρώς πιο συγκρατημένες, είναι οι απαντήσεις σε ό,τι αφορά τη στήριξη του εγχειρήματος στην καινοτομία, λόγω και των ιδιαίτερα χαμηλών ποσοστών στην επιχειρηματική δραστηριότητα μετά από ακαδημαϊκή έρευνα.


Πηγή: ΕΥ, ΟΠΑ, Endeavor Greece, Ελληνο-Αμερικάνικο Επιμελητήριο

Χρόνος εκκίνησης
Διαφωτιστικές είναι οι απαντήσεις των φοιτητών σε σχέση με τον ιδανικό χρόνο εκκίνησης μιας επιχειρηματικής προσπάθειας. Σχεδόν τα δυο τρίτα των ερωτηθέντων, θεωρούν ότι πρέπει να προηγηθεί η απόκτηση εργασιακής εμπειρίας, πράγμα που φανερώνει ότι, παρά τον ενθουσιασμό για το επιχειρηματικό ξεκίνημα, οι νέοι νιώθουν ότι δεν έχουν ακόμη τα απαραίτητα εφόδια για να ξεκινήσουν.

Στον αντίποδα, ένα ποσοστό της τάξης του 13% εμφανίζεται να πιστεύει ότι όσο νωρίτερα ξεκινήσει κανείς μια τέτοια προσπάθεια, τόσο το καλύτερο. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με αυτήν την ομάδα νέων, καλό είναι να ξεκινήσει η επιχειρηματική προσπάθεια είτε μετά τις σπουδές, είτε και νωρίτερα, στο Πανεπιστήμιο ή ακόμη και στο σχολείο.

Ένας εξαιρετικά μικρός αριθμός φοιτητών συνδέει την επιχειρηματική προσπάθεια με την ακαδημαϊκή έρευνα, γεγονός απογοητευτικό, δεδομένης της εστίασης των φοιτητών σε τομείς που συνδέονται με την τεχνολογία και την καινοτομία, της ισχυρής ερευνητικής κοινότητας στην Ελλάδα, αλλά και των επιτυχημένων παραδειγμάτων startups, που γεννήθηκαν από ερευνητικές προσπάθειες. Τέλος, ένα σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων (18%) φαίνεται να επιλέγει μια κυνική προσέγγιση στην ερώτηση, απαντώντας “ποτέ”.

Τι ζητούν οι νέοι
Οι νέοι σε ποσοστό 66% προβάλλουν τη δημιουργικότητα και σε ποσοστό 46% τη διάθεση για ανεξαρτησία - και όχι την έλλειψη εναλλακτικών - ως τα κύρια κίνητρα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης. Επιπλέον, ενώ παραμένει ισχυρός ο φόβος αποτυχίας, θεωρείται πλέον ευκαιρία για μάθηση. 

Παρ’ ό,τι το 77% συμμετέχει σε κάποιο βαθμό σε τουλάχιστον μια δράση επιχειρηματικότητας, όπως ενημερωτικές εκδηλώσεις και μαθήματα επιχειρηματικότητας, οι φοιτητές σε ποσοστό 78% θεωρούν ότι το Πανεπιστήμιο δεν τους προετοιμάζει επαρκώς για ένα επιχειρηματικό ξεκίνημα.

Ζητούν στενότερη επαφή με την αγορά εργασίας, οργανωμένη πρακτική άσκηση σε εταιρείες ώριμες αλλά και startup, προγράμματα προσομοίωσης επιχειρηματικής δραστηριότητας, συχνότερες συναντήσεις με πραγματικά επιτυχημένους επιχειρηματίες.

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τα αιτήματα των φοιτητών δε συνεπάγονται οικονομική επιβάρυνση του κράτους, αλλά “άνοιγμα” προς τον κόσμο των υγιών επιχειρηματικών προτύπων.

Εχθρικό κράτος
Σε ό,τι αφορά στο σημερινό περιβάλλον, οι Έλληνες σπουδαστές (78%) θεωρούν το κράτος λίγο έως καθόλου φιλικό προς την επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα επικρατούσες αντιλήψεις, ζητούν από το κράτος έμφαση στις μεταρρυθμίσεις και την εμπέδωση κλίματος σταθερότητας, και λιγότερο άμεσες οικονομικές ενισχύσεις. Ενώ το χρηματοδοτικό αναδεικνύεται ως το σημαντικότερο εμπόδιο για την έναρξη μιας επιχείρησης, οι φοιτητές δεν προσβλέπουν σε άμεση χρηματοδότηση από το κράτος.

Η έρευνα
Τα ευρήματα της έρευνας παρουσιάσθηκαν στο πλαίσιο του 26ου ετήσιου συνεδρίου “Η Ώρα της Ελληνικής Οικονομίας”, που διοργανώνει το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο. Η έρευνα, με την ονομασία “Η επιχειρηματικότητα μέσα από τα μάτια των νέων: κάτι αλλάζει”, πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2.222 φοιτητών, που φοιτούν σε περισσότερα από 30 Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, με τη συνεργασία της ΕΥ, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Endeavor Greece και του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.