Τον χρόνο ζωής των νεοφυών εταιρειών συμπιέζει και μάλιστα δραματικά, η πανδημία του νέου κορωνοϊού. Η υγειονομική κρίση “στερεύει” τις πηγές χρηματοδότησης των startups, με αποτέλεσμα να τίθεται σοβαρό ζήτημα βιωσιμότητας για πολλές από αυτές.

Ως συνέπεια της πανδημίας, μία στις δύο νεοφυείς εταιρείες έχει επάρκεια κεφαλαίων για διάστημα από τρεις έως έξι μήνεςΣήμερα, τέσσερις στις δέκα νεοφυείς επιχειρήσεις (41%) “βλέπουν” τις πηγές χρηματοδότησης και τα διαθέσιμα κεφάλαια να μειώνονται λόγω της κρίσης. Ως συνέπεια, σχεδόν μία στις δύο μετρά πλέον αντίστροφα τον χρόνο, καθώς έχει επάρκεια κεφαλαίων (μέχρι να μην μπορεί πλέον να λειτουργήσει άλλο) για διάστημα από τρεις έως έξι μήνες. Πάντως, το θετικό είναι ότι μόλις το 8% των “ευάλωτων” αυτών startups έχει σταματήσει εντελώς να “σηκώνει” χρήματα.

Σύμφωνα με έρευνα που διενέργησε το φινλανδικό Slush - το μεγαλύτερο ετήσιο event για startups - το 35% όλων των νεοσύστατων επιχειρήσεων και το 43% αυτών, που σχεδίαζαν να “σηκώσουν” κεφάλαια είτε έχουν υποβαθμίσει τα σχέδια τους, είτε τα έχουν εγκαταλείψει εντελώς.

Οι πωλήσεις των νεοφυών εταιρειών έχουν, επίσης, επηρεαστεί σημαντικά από την πανδημία, καθώς μόνο το 8% των νεοσύστατων επιχειρήσεων αναφέρει ότι δεν έχει καμία αλλαγή στη ζήτηση που αντιμετωπίζει. Πάντως, ενώ το συνολικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό σε επίπεδο ζήτησης και τζίρου, η κρίση ανέδειξε και ορισμένους νικητές. Οι νεοσύστατες εταιρείες B2C έχουν καλύτερη απόδοση από αυτές που πωλούν B2B, ενώ οι εταιρείες D2C (direct 2 consumers) έχουν δει καθαρή αύξηση των πωλήσεων. 

Διαρροή πελατών
Η κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων οφείλεται - κατά κύριο λόγο - στη δυσκολία προσέλκυσης νέων πελατών. Το 63% των νεοσύστατων εταιρειών ανέφερε μείωση του ρυθμού απόκτησης νέων πελατών. Από την άλλη, οι υφιστάμενοι πελάτες έχουν μεν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο, στη διάρκεια της πανδημίας μείωσαν τις δαπάνες τους. Το 13% των νεοσύστατων εταιρειών ανέφεραν αύξηση του churn, ενώ το 24% απαντά ότι η μέση δαπάνη ανά πελάτη έχει μειωθεί. 

Μείωση στις αποτιμήσεις
Η συντριπτική πλειοψηφία των επενδυτών αναμένει τουλάχιστον 20% μείωση στις αποτιμήσεις των νεοσύστατων επιχειρήσεων κατά το υπόλοιπο του 2020. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην είναι εντελώς αρνητικό. Μόνο το 32% των επιχειρηματικών κεφαλαίων, που ανταποκρίθηκαν στην έρευνα State of European Tech του 2019, θεώρησε ότι οι εκτιμήσεις των ευρωπαϊκών εταιρειών πρώιμου σταδίου ήταν σε υγιές επίπεδο. 

Διάρκεια της κρίσης
Το επενδυτικό ενδιαφέρον δείχνει να μετατοπίζεται σε κλάδους δραστηριοποίησης, που βγαίνουν ωφελημένοι από την πανδημία. Το 78% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έχουν μετατοπίσει την εστίασή του σε βιομηχανίες, που επωφελούνται από την πανδημία, όπως αυτές της υγείας & ευεξίας, της εκπαίδευσης και του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Στο μεταξύ, η πανδημία φαίνεται ότι έχει διαταράξει τα επιχειρηματικά κεφάλαια στον πυρήνα τους. Και ενώ οι περισσότεροι επενδυτές αναμένουν αρνητικό αντίκτυπο στις επενδυτικές τους δραστηριότητες για το άμεσο μέλλον, οι “angels” είναι εκείνοι, οι οποίοι - σύμφωνα με την έρευνα - πλήττονται περισσότερο.

Όσον αφορά τη διάρκεια της κρίσης στο οικοσύστημα των startups το 50% των επενδυτών πιστεύει ότι ο όγκος των συναλλαγών δεν θα εξομαλυνθεί εντός των επόμενων 12 μηνών. 

Περί απασχόλησης
Όπως είναι αναμενόμενο, η πανδημία του COVID-19 είχε σημαντική επίδραση και στα θέματα απασχόλησης. Το 40% των νεοσύστατων επιχειρήσεων έχει επιβραδύνει ή έχει σταματήσει τις διαδικασίες πρόσληψης. Από την άλλη πλευρά, μόνο ένας στους έξι αναγκάστηκε να απολύσει προσωπικό στη διάρκεια της κρίσης του νέου κορωνοϊού.

Σύμφωνα με την έρευνα, που διενέργησε το φινλανδικό Slush -το μεγαλύτερο ετήσιο event για startups- οι εργαζόμενοι σε “ώριμες” νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την κρίση του COVID-19 σε θέματα απασχόλησης. Ως αποτέλεσμα, όπως διαπιστώνει η έρευνα  (COVID-19 startup and investor survey), σχεδόν τα δύο τρίτα των νεοφυών εταιρειών, που απασχολούν πάνω από 10 άτομα, έχουν υποβαθμίσει τις προσπάθειες πρόσληψης προσωπικού. 

Σε ρυθμούς τηλε-εργασίας
Το Slush, μέσω της έρευνας, εξέτασε και τις συνέπειες της τηλε-εργασίας στο συνολικό οικοσύστημα των startups. Η εξ αποστάσεως εργασία, που επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας και του lockdown που ακολούθησε, άσκησε μεγάλη πίεση στις startups.

Ενώ οι εμπειρίες ποικίλουν, οι αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα των νεοφυών εταιρειών αναφέρθηκαν ευρύτερα από τις θετικές. Ως αποτέλεσμα, η σημασία της έμπειρης διοίκησης αυξήθηκε, με τους “επαναλαμβανόμενους ιδρυτές” να είναι λιγότερο πιθανό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις ομάδες τους. 

Η έρευνα
Για να φωτίσει το οικοσύστημα των νεοφυών εταιρειών στην αβέβαιη εποχή που διανύουμε, το Slush διενήργησε δύο έρευνες για το πώς οι νεοσύστατες επιχειρήσεις και οι επενδυτές έχουν επηρεαστεί από την πανδημία. Συνολικά, 260 νεοσύστατες επιχειρήσεις και 140 επενδυτές συμμετείχαν στις δύο έρευνες.