Έναν νέο τύπο καταναλωτή, ο οποίος έχει πολύ διαφορετικές προτεραιότητες, δρώντας σε ένα αμιγώς ψηφιακό περιβάλλον, ανέδειξε η πανδημία του COVID-19. Η υγειονομική κρίση δημιούργησε νέες τάσεις καταναλωτικής συμπεριφοράς, ενώ ήδη τέσσερις στους δέκα πολίτες πιστεύουν ότι ο τρόπος που ψωνίζουν θα αλλάξει ριζικά, εξαιτίας της πανδημίας. Ταυτόχρονα, η κρίση του νέου κορωνοϊού αλλάζει τη στάση των απέναντι στην ιδιωτικότητα και την κοινή χρήση των προσωπικών δεδομένων, με τους πολίτες να υιοθετούν πλέον μια λιγότερο αυστηρή προσέγγιση. Σύμφωνα με το EY Future Consumer Index, το 54% των καταναλωτών θα ήταν πιο πρόθυμο να μοιραστεί προσωπικά δεδομένα, εάν αυτό συνέβαλε στην παρακολούθηση της διάδοσης μίας μόλυνσης.

Ένας στους δυο πολίτες δηλώνει πρόθυμος να μοιραστεί  προσωπικά δεδομένα, εάν αυτό συμβάλει στον έλεγχο της διάδοσης μίας μόλυνσηςΗ συγκεκριμένη έρευνα της ΕΥ, που διενεργήθηκε σε 4.859 άτομα σε ΗΠΑ, Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Γερμανία, αναδεικνύει τέσσερις νέες τάσεις καταναλωτικής συμπεριφοράς: “Cut deep”, “Stay calm, carry on”, “Save and stockpile” και “Hibernate and spend”. Οι καταναλωτές της ομάδας "Cut deep" (27,3%) έχουν περιορίσει τις δαπάνες τους σε όλες τις κατηγορίες δαπανών, υπό το βάρος των επιπτώσεων της πανδημίας στην απασχόληση. Αντίθετα, όσοι ανήκουν στην ομάδα “Stay calm, carry on” εξακολουθούν να ξοδεύουν κανονικά (26,2%). Η μεγαλύτερη μερίδα καταναλωτών, η οποία διακατέχεται από απαισιοδοξία για το μέλλον, κατατάσσεται στην κατηγορία “Save and stockpile” (35,1%), ενώ η τελευταία ομάδα, “Hibernate and spend” (11,4), ξοδεύει περισσότερα. 

Καταναλωτικά προφίλ
Αυτές οι τέσσερις κατηγορίες αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο η συμπεριφορά των καταναλωτών μπορεί να σχετίζεται με την ηλικιακή τους ομάδα και την οικογενειακή ή την εργασιακή κατάστασή τους. Την ομάδα “Cut deep” απαρτίζουν καταναλωτές, κυρίως άνω των 45 ετών, που έχουν βιώσει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο της κρίσης στην απασχόλησή τους, καθώς σχεδόν ένας στους τέσσερις βρίσκονται εκτός εργασίας, είτε προσωρινά, είτε μόνιμα. Το 78% ψωνίζει λιγότερο συχνά, ενώ το 64% αγοράζει μόνο προϊόντα πρώτης ανάγκης. To 33% πιστεύει ότι τα εμπορικά σήματα (brands) είναι λιγότερο σημαντικά για εκείνους, υπό τις σημερινές συνθήκες.

Στην κατηγορία “Stay calm, carry on”, οι καταναλωτές δεν αισθάνονται άμεσα τις επιπτώσεις της πανδημίας και δεν αλλάζουν τις συνήθειες τους ως προς τις δαπάνες. Μόλις το 21% από αυτούς ξοδεύει περισσότερα σε τρόφιμα, σε σχέση με ένα 18% που ξοδεύει, αντιστοίχως, λιγότερα.

Τα μέλη της ομάδας “Save and stockpile” είναι ιδιαίτερα ανήσυχα για τις οικογένειες τους, καθώς και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές. Πάνω από το ένα τρίτο (36%) ξοδεύει, αυτήν την περίοδο, περισσότερα σε τρόφιμα, ενώ η πλειοψηφία δαπανά λιγότερα σε ρούχα (72%) και σε αναψυχή (85%).

Τα άτομα της ομάδας “Hibernate and spend” ανήκουν, κυρίως, στην ηλικιακή ομάδα 18-44 ετών. Μόνο το 40% εξ αυτών δηλώνει ότι ψωνίζει λιγότερο συχνά. Επίσης, το 42% απαντά ότι τα προϊόντα που αγοράζουν έχουν αλλάξει σημαντικά και το 46% αναφέρει ότι τα εμπορικά σήματα έχουν πλέον μεγαλύτερη σημασία για εκείνους. 

Επιπτώσεις
Οι τέσσερις ομάδες, που προσδιορίζει η έρευνα, ενδέχεται να μετεξελιχθούν σε πέντε εντελώς διαφορετικές ομάδες, καθώς μετριάζονται οι επιπτώσεις της κρίσης. Για παράδειγμα, η έρευνα εκτιμά ότι η πλειοψηφία των καταναλωτών, που ανήκουν σήμερα στην κατηγορία “Save and stockpile”, θα μετακινηθεί σε δύο νέες κατηγορίες: “Remain frugal” και “Cautiously extravagant”.

Οι νέες αυτές ομάδες, που θα μπορούσαν να εμφανιστούν μετά το πέρας της κρίσης του COVID-19, καταγράφονται αναλυτικά στην έρευνα, ως: “Keep cutting” (συνεχιζόμενες περικοπές - 13,1%), “Stay frugal” (συνεχιζόμενη λιτότητα - 21,7%), “Get to normal” (επιστροφή στην κανονικότητα - 31,4%), “Cautiously extravagant” (προσεκτικά “υπερβολικοί” στις δαπάνες - 24,7%) και “Back with a bang” (δυναμική επιστροφή στην κατανάλωση - 9,1%). 

Περί εμπιστοσύνης
Η έρευνα διαπιστώνει, επίσης, ότι οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας θεωρούνται ως οι πιο αξιόπιστοι οργανισμοί, καθώς το 47% των καταναλωτών αναφέρουν ότι τους εμπιστεύονται πλήρως, σε σύγκριση με το 28% για τις κυβερνήσεις, 17% για τα εμπορικά σήματα και 16% για τις εταιρείες μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Ένα άλλο μοντέλο του FutureConsumer.Now έδειξε ότι οι καταναλωτές θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον χρόνο, το ανθρώπινο ταλέντο και τους φυσικούς πόρους, ως εξίσου πολύτιμους παράγοντες, καθώς τα παραδοσιακά κριτήρια αξιολόγησης υποκαθίστανται από τον κοινωνικό σκοπό μιας επιχείρησης και το κοινό καλό.

Σύμφωνα με την έρευνα, το 33% των καταναλωτών συμφωνεί απόλυτα ότι, μετά την πανδημία, θα επαναξιολογήσει τι είναι σημαντικότερο για εκείνους, ενώ πάνω από το ένα τέταρτο δηλώνει ότι δίνει ήδη μεγαλύτερη προσοχή σε αυτά που καταναλώνει και τον κοινωνικό τους αντίκτυπο.