Αλλαγές, αλλά όχι ριζικές ανατροπές στην εργασία, φέρνει η τεχνολογική εξέλιξη. Η διεύρυνση της γκάμας των εργασιών, που μπορούν να αναληφθούν από ρομπότ, εύλογα ανοίγει έναν κύκλο συζήτησης για το κατά πόσο η αυτοματοποίηση απειλεί το μέλλον της απασχόλησης. Η πραγματικότητα φαίνεται ότι διαψεύδει του τεχνοφοβικούς, καθώς μόνο το 5% των επαγγελμάτων μπορούν πραγματικά να αυτοματοποιηθούν πλήρως. Και αυτό γιατί τα ρομπότ υποκαθιστούν επιμέρους καθήκοντα και όχι θέσεις εργασίας. Έτσι, ναι μεν επιτυγχάνουν σημαντική βελτίωση της αποδοτικότητας λόγω της ταχύτητας και της ακρίβειας που αναπτύσσουν για τυποποιημένες, επαναλαμβανόμενες εργασίες, αλλά δεν επηρεάζουν αρνητικά το σύνολο των επαγγελμάτων. Ως αποτέλεσμα - όπως σχολιάζει σε σχετική ανάλυσή του ο ΣΕΒ - υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει η ανάγκη διαρκούς ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων στο ανθρώπινο δυναμικό.

Στην Ελλάδα το ποσοστό των θέσεων εργασίας με πολύ υψηλή πιθανότητα αυτοματοποίησης ανέρχεται σε 23,4%Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται ο ΣΕΒ, στις χώρες του ΟΟΣΑ, το 14% των θέσεων εργασίας αντιμετωπίζει πολύ υψηλή πιθανότητα αυτοματοποίησης. Για την Ελλάδα, το ποσοστό των θέσεων εργασίας με πολύ υψηλή πιθανότητα αυτοματοποίησης ανέρχεται σε 23,4%, ενώ άλλο ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 35,3% αντιμετωπίζει πιθανότητα σημαντικής αλλαγής.

Στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα καταλαμβάνει την τέταρτη θέση όσον αφορά το ποσοστό θέσεων, που έχουν πιθανότητα άνω του 50% να αυτοματοποιηθούν, πίσω από Σλοβενία, Λιθουανία και Τουρκία. Αν ληφθούν δε υπόψη μόνο οι εργαζόμενοι με υψηλό κίνδυνο αυτοματοποίησης, τότε η χώρα μας κατατάσσεται Τρίτη, πίσω από Σλοβακία (33,6%) και Σλοβενία (25,7%). 

Δημιουργία νέων θέσεων
“Τα ρομπότ θα μειώσουν σε σημαντικό βαθμό τις μονότονες επίπονες και επικίνδυνες χειρωνακτικές εργασίες, που κάνουν σήμερα οι άνθρωποι, ωστόσο, δεν αναμένεται να υπάρξει ολική υποκατάσταση των εργασιών ρουτίνας”, αναφέρει η σχετική ανάλυση. Ταυτόχρονα, η αυτοματοποίηση δημιουργεί, νέες, θέσεις εργασίας. Σε πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ σε δείγμα 831 επιχειρήσεων με πάνω από 30 εργαζόμενους, σχεδόν το 60%, που χρησιμοποιεί αυτοματισμούς στην παραγωγή, αναμένει αύξηση των εργαζομένων τον επόμενο χρόνο.

Για τις επιχειρήσεις που δεν κάνουν χρήση αυτοματισμών το αντίστοιχο ποσοστό  11% χαμηλότερο. “Η απώλεια θέσεων εργασίας θα αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από τη δημιουργία νέων θέσεων, είτε στην ίδια αλυσίδα αξίας, είτε σε άλλους κλάδους και τομείς της οικονομίας, ως αποτέλεσμα της αυξημένης παραγωγικότητας και των εισοδημάτων”, υπογραμμίζουν οι αναλυτές. 

Ανάπτυξη δεξιοτήτων
Βασική προϋπόθεση για την ομαλή εισαγωγή της αυτοματοποίησης στους χώρους εργασίας είναι φυσικά η απόκτηση των κατάλληλων δεξιοτήτων από το ανθρώπινο δυναμικό. “Όπως η μαζική μετατόπιση εργαζομένων από τον αγροτικό τομέα στη μεταποίηση, κατά την 1η βιομηχανική επανάσταση, δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη ραγδαία εξάπλωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, έτσι και η προσαρμογή στην 4η βιομηχανική επανάσταση προϋποθέτει νέο πλαίσιο γνώσεων και δεξιοτήτων και την ενεργό συμμετοχή και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μερών”, σημειώνει ο ΣΕΒ.