Νέους κανόνες για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μεσαίες (ΜμΕ), να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις εφευρέσεις τους, προωθεί η Ένωση.

Οι εναρμονισμένοι κανόνες για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας ενισχύουν την καινοτομία, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότηταΚαθώς τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, όπως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία, η διανοητική ιδιοκτησία (ΔΙ) εξελίσσεται σε βασική κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη. Οι κλάδοι έντασης ΔΔΙ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του συνολικού ΑΕΠ και πάνω από το 90% του συνόλου των εξαγωγών της Ε.Ε., ενώ την περίοδο 2017-2019 το 76% του ενδοενωσιακού εμπορίου προερχόταν από κλάδους έντασης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Οι νέες προτάσεις θα συμπληρώσουν το σύστημα ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας, το οποίο θα τεθεί σε λειτουργία την 1η Ιουνίου, με στόχο να καταστεί το σύστημα των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας πιο αποτελεσματικό με περαιτέρω απάλειψη του κατακερματισμού της αγοράς, μείωση της γραφειοκρατίας και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας. 

Μεταξύ άλλων, το Ταμείο της Ε.Ε. για τις ΜμΕ 2023 θα παρέχει, πλέον, νέες υπηρεσίες κουπονιών που θα αφορούν, για πρώτη φορά, τα ευρωπαϊκά διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τις νέες φυτικές ποικιλίες. Οι νέες αυτές υπηρεσίες θα επιτρέψουν στις ΜμΕ να εξοικονομούν έως €1.500 από το κόστος καταχώρισης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και €225 ανά αίτηση για την καταχώριση νέων φυτικών ποικιλιών.

Οι προτεινόμενοι κανονισμοί πρέπει να συζητηθούν και να συμφωνηθούν με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από την έκδοση και την έναρξη ισχύος τους. 

Διπλώματα ευρεσιτεχνίας
Οι νέοι κανονισμοί αφορούν, αρχικά, τα ουσιώδη για τη λειτουργία προτύπου διπλώματα ευρεσιτεχνίας (SEP). Πρόκειται για διπλώματα ευρεσιτεχνίας, που προστατεύουν τεχνολογία, η οποία έχει χαρακτηριστεί ουσιώδους σημασίας για την εφαρμογή τεχνικού προτύπου, το οποίο εκδόθηκε από οργανισμό τυποποίησης. Τέτοιου είδους πρότυπα σχετίζονται, για παράδειγμα, με τη συνδεσιμότητα (π.χ. 5G, Wi-Fi, Bluetooth, NFC) ή με τη συμπίεση και την αποσυμπίεση ήχου/βίντεο.

Επί σειρά ετών, το υφιστάμενο σύστημα υπέφερε από έλλειψη διαφάνειας και προβλεψιμότητας, καθώς και από μακροχρόνιες διαφορές και δικαστικές διαδικασίες, όπως αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην ανακοίνωση της Επιτροπής του 2017 για τα ουσιώδη για τη λειτουργία προτύπων διπλώματα ευρεσιτεχνίας.

Υποχρεωτική αδειοδότηση
Η υποχρεωτική χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας δίνει στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα να επιτρέψουν τη χρήση μιας εφεύρεσης κατοχυρωμένης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Οι εθελοντικές συμφωνίες αδειοδότησης με τους κατασκευαστές αποτελούν το προτιμώμενο εργαλείο για την τόνωση της παραγωγής.

Ωστόσο, στην περίπτωση που οι εθελοντικές συμφωνίες δεν είναι διαθέσιμες ή δεν επαρκούν, η υποχρεωτική αδειοδότηση μπορεί να συμβάλει στην παροχή πρόσβασης σε βασικά για την αντιμετώπιση κρίσεων προϊόντα και τεχνολογίες ως έσχατη λύση σε περιόδους κρίσεων.

Επί του παρόντος, υπάρχει ένα συνονθύλευμα 27 εθνικών καθεστώτων υποχρεωτικής αδειοδότησης, παρ’ όλο που πολλές αξιακές αλυσίδες λειτουργούν σε ολόκληρη την Ε.Ε. 

Οι νέοι κανόνες προβλέπουν νέο μέσο υποχρεωτικής αδειοδότησης σε επίπεδο Ε.Ε. το οποίο θα συμπληρώσει τα μέσα της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση των κρίσεων, όπως το μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά, τους κανονισμούς HERA και την πράξη για τα μικροκυκλώματα. 

Στον απόηχο της κρίσης της νόσου COVID-19, οι νέοι αυτοί κανόνες ενισχύουν περαιτέρω την ανθεκτικότητα της Ένωσης σε κρίσεις, διασφαλίζοντας την πρόσβαση σε βασικά κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προϊόντα και τεχνολογίες σε περιόδους κρίσεων, στην περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμες ή επαρκείς εθελοντικές συμφωνίες. 

Συμπληρωματικά πιστοποιητικά
Το συμπληρωματικό πιστοποιητικό προστασίας (ΣΠΠ) είναι δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, το οποίο παρατείνει τη διάρκεια διπλώματος ευρεσιτεχνίας (έως πέντε έτη) για φάρμακο για ανθρώπινη ή κτηνιατρική χρήση ή για φυτοπροστατευτικό προϊόν που έχει εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές. 

Στόχος του είναι να ενθαρρύνει την καινοτομία και να προωθήσει την ανάπτυξη και την απασχόληση στους τομείς αυτούς. Ωστόσο, η προστασία ΣΠΠ παρέχεται μόνο σε εθνικό επίπεδο.

Ως εκ τούτου, το ισχύον σύστημα πάσχει από κατακερματισμό, ο οποίος οδηγεί σε πολύπλοκες και δαπανηρές διαδικασίες, καθώς και σε ανασφάλεια δικαίου. 

Η πρωτοβουλία αυτή εισάγει ένα ενιαίο ΣΠΠ για τη συμπλήρωση του ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας.  Η μεταρρύθμιση του ΣΠΠ εισάγει μια κεντρική διαδικασία εξέτασης, την οποία θα εφαρμόζει το EUIPO, σε στενή συνεργασία με τα εθνικά γραφεία διανοητικής ιδιοκτησίας των κρατών μελών της Ε.Ε.

Βάσει αυτού του καθεστώτος, κάθε αίτηση θα υποβάλλεται σε ενιαία διαδικασία εξέτασης η οποία, εάν έχει θετικό αποτέλεσμα, θα οδηγεί στη χορήγηση εθνικών ΣΠΠ για καθένα από τα κράτη-μέλη που ορίζονται στην αίτηση. Η ίδια διαδικασία μπορεί, επίσης, να οδηγήσει στη χορήγηση ενιαίου ΣΠΠ.