Οικονομία

Τα έσοδα της Ιρλανδίας από τις φαρμακευτικές και τις Big Tech τη βάζουν στο στόχαστρο του Τραμπ

Tο Κινσέιλ, στη νοτιοδυτική ακτή της Ιρλανδίας, γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Ένας κύριος λόγος για τη ζωντάνια της πόλης βρίσκεται σε απόσταση δέκα λεπτών με το αυτοκίνητο κατά μήκος των δαιδαλωδών δρόμων της κομητείας Κορκ. Εδώ, ανάμεσα σε λόφους και καταπράσινες αγροτικές εκτάσεις, η Eli Lilly & Co. παράγει ένα ενεργό συστατικό για τα blockbuster φάρμακα Mounjaro και Zepbound. Ο αμερικανικός φαρμακευτικός γίγαντας απασχολεί περισσότερους από 1.200 εργαζόμενους σε μια εκτεταμένη έκταση μεγέθους ενός γηπέδου γκολφ, δημιουργώντας ζήτηση σε όλη την περιοχή για κατοικίες, θέσεις στα σχολεία και δημιουργώντας έσοδα για τις τοπικές επιχειρήσεις. Είναι το είδος της ανάπτυξης που ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ λέει ότι οι ΗΠΑ δε θα έπρεπε να έχουν επιτρέψει να συμβεί. «Αυτό το όμορφο νησί των πέντε εκατομμυρίων κατοίκων έχει στα χέρια του ολόκληρη τη φαρμακοβιομηχανία των ΗΠΑ», δήλωσε ο Τραμπ σε συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Μιχόλ Μάρτιν την περασμένη εβδομάδα. Ενώ είπε ότι «δε θέλει να κάνει τίποτα που να βλάψει την Ιρλανδία», ο Τραμπ επέμεινε ότι η εμπορική σχέση πρέπει να βασίζεται στη «δικαιοσύνη». Αυτό ακούγεται σαν απειλή για ένα έθνος του οποίου η οικονομία βασίζεται -και ευδοκιμεί- στην ελκυστικότητά του για τις αμερικανικές πολυεθνικές. Η Ιρλανδία φιλοξενεί τα ευρωπαϊκά κεντρικά γραφεία εταιρειών όπως η Apple Inc., η Salesforce Inc. και η Intel Corp., βοηθώντας το νησιωτικό κράτος να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ από κάθε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός από τη Γερμανία. Αυτό αφήνει την Ιρλανδία ιδιαίτερα εκτεθειμένη στους εμπορικούς δασμούς του Τραμπ. Η Eli Lilly ανακοίνωσε πρόσφατα επενδύσεις ύψους 27 δισ. δολαρίων στην εγχώρια παραγωγή των ΗΠΑ, καθώς προετοιμάζεται για πιθανούς δασμούς. Αλλά τα προβλήματα μπορεί ήδη να βρίσκονται προ των πυλών για την Ιρλανδία. Αν ο Τραμπ κάνει πράξη την απειλή του για δασμούς 200% στα αλκοολούχα ποτά από την ΕΕ, τότε το ιρλανδικό ουίσκι θα δεχθεί πλήγμα. Οι ΗΠΑ έχουν εν τω μεταξύ δηλώσει ότι θα εφαρμόσουν αμοιβαίους δασμούς παγκοσμίως από τις 2 Απριλίου. Εάν η Ουάσινγκτον επιβάλει ευρύτερες εισφορές στα προϊόντα της ΕΕ ακόμη και 10%, που είναι στο χαμηλότερο άκρο του φάσματος, θα εξακολουθήσουν να είναι πρωτοφανείς για την Ιρλανδία, δήλωσε ο Νταν Ο’Μπράιαν, επικεφαλής οικονομολόγος του Ινστιτούτου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Δουβλίνο. «Ο αντίκτυπος των δασμών στην ιρλανδική οικονομία, η οποία είναι με διαφορά ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν εξαγωγέας αγαθών προς τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, θα ήταν έντονα αρνητικός», δήλωσε ο ίδιος. «Το μόνο πραγματικό ερώτημα είναι πόση ζημιά θα προκαλούσαν». Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο ήταν απλώς η πρώτη και με το υψηλότερο προφίλ σε μια σειρά προσπαθειών για την αξιοποίηση της αξιοζήλευτης ετήσιας πρόσβασης που έχουν οι Ιρλανδοί αξιωματούχοι στους Αμερικανούς φορείς χάραξης πολιτικής γύρω στις 17 Μαρτίου, την «ιρλανδική» εορτή St. Patrick’s Day. «Η σχέση της Ιρλανδίας με την Αμερική χρονολογείται εδώ και αιώνες», δήλωσε σε συνέντευξή του ο πρώην πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ. «Είναι οικογενειακοί δεσμοί, είναι πολιτιστικοί, είναι οικονομικοί, δεν έχει ποτέ να κάνει μόνο με το ποιος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο κάθε φορά». Ακόμα κι έτσι, σίγουρα βοήθησε το γεγονός ότι ο προηγούμενος ένοικος, ο «Mayo Joe» Μπάιντεν, ήταν από τους πιο… Ιρλανδο-αμερικανούς προέδρους, προχωρώντας σε μια τετραήμερη επίσκεψη στη χώρα το 2023. Ο Τραμπ έχει διαφορετική προσέγγιση. Στη συνάντησή τους, όταν ο Μάρτιν επεσήμανε τις επενδύσεις που πραγματοποιούν ιρλανδικές εταιρείες στις ΗΠΑ, ο Τραμπ αντέτεινε ότι «το έλλειμμα είναι τεράστιο». Ενισχυμένη από τα φαρμακευτικά προϊόντα, η Ιρλανδία εξήγαγε πέρυσι προϊόντα αξίας 72,6 δισεκατομμυρίων ευρώ στις ΗΠΑ, αυξημένα κατά 34% σε σχέση με το 2023, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της στατιστικής υπηρεσίας. Αυτό ισοδυναμεί με εμπορικό πλεόνασμα αγαθών ύψους 50,1 δισ. ευρώ. Η Ιρλανδία έγινε για πρώτη φορά ελκυστική τοποθεσία για διεθνείς εταιρείες ήδη από τη δεκαετία του 1950, όταν έδινε φορολογικά κίνητρα: Η πρώτη ζώνη ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο δημιουργήθηκε κοντά στο αεροδρόμιο Shannon το 1959. Η Dell Corp. και η Pfizer Inc. ήταν μεταξύ των πρώτων αφίξεων. Η συμμετοχή στον πρόδρομο της ΕΕ, την ΕΟΚ, το 1973 επέτρεψε την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς δασμούς. Ο συντελεστής φορολογίας εταιρειών 12,5% αποτέλεσε ένα επιπλέον δέλεαρ για τις αμερικανικές εταιρείες που συνέβαλε στην τόνωση των ετών της «Κέλτικης Τίγρης» της δεκαετίας του 2000. Ακολούθησαν η Google Inc., το Facebook και η εταιρεία κατασκευής ιατρικών συσκευών Boston Scientific Corp. Αλλά το καθεστώς χαμηλής φορολογίας της Ιρλανδίας έγινε μήλον της έριδος με άλλα κράτη της ΕΕ που ανταγωνίζονταν για τις ίδιες επιχειρήσεις. Τον Οκτώβριο, η Επιτροπή της ΕΕ διέταξε την Apple να καταβάλει στην Ιρλανδία 13 δισεκατομμύρια ευρώ σε αναδρομικούς φόρους, αφού έκρινε ότι η χώρα παραβίασε τη νομοθεσία περί κρατικών ενισχύσεων δίνοντας αθέμιτο πλεονέκτημα στην κατασκευάστρια εταιρεία των iPhone. Τα πλεονεκτήματα αυτά έχουν πλέον παρέλθει και η ιρλανδική κυβέρνηση έσπευσε να υπογραμμίσει ότι η απόφαση αφορούσε φορολογικές ρυθμίσεις του παρελθόντος. Η Ιρλανδία έχει νομοθετήσει τον ελάχιστο συντελεστή φορολογίας εταιρειών 15% του ΟΟΣΑ, αλλά εξακολουθεί να επωφελείται από έκτακτα φορολογικά έσοδα και να διαθέτει ένα σπάνιο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της. Η καλή τύχη της Ιρλανδίας δεν πέρασε απαρατήρητη. Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ την έχει ξεχωρίσει, λέγοντας ότι η Ιρλανδία έχει δημοσιονομικό πλεόνασμα εις βάρος των ΗΠΑ. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας, Γκάμπριελ Μακλούφ, προειδοποίησε τον Φεβρουάριο ότι οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές της ιρλανδικής οικονομίας έχουν αυξηθεί, καθώς η υπερέκθεσή της στις κλιμακούμενες παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις παραμένει υψηλή. Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg Economics, η Ιρλανδία βρίσκεται ακριβώς πίσω από το Μεξικό και το Βιετνάμ και στο ίδιο επίπεδο με τη Γερμανία όσον αφορά το εμπορικό της πλεόνασμα με τις ΗΠΑ. Υπάρχουν και άλλοι τομείς πιθανών τριβών. Δεδομένου του δικού της αγώνα για ανεξαρτησία πριν από έναν αιώνα, η Ιρλανδία έχει ιστορικά υποστηρίξει τον παλαιστινιακό αγώνα και τον Μάιο αναγνώρισε επίσημα το κράτος της Παλαιστίνης. Είναι επίσης έτοιμη να περάσει ένα νομοσχέδιο που θα μπορούσε να ποινικοποιήσει το εμπόριο με ισραηλινούς οικισμούς στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Και οι δύο κινήσεις την καθιστούν μια εξαίρεση στην Ευρώπη - και έναν πιθανό στόχο για τον Τραμπ. Το Ισραήλ έκλεισε την πρεσβεία του στο Δουβλίνο τον Δεκέμβριο. Η Ιρλανδία βρίσκεται επιπλέον στο στόχαστρο των εντάσεων σχετικά με τη ρύθμιση της τεχνολογίας. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς κατακεραύνωσε τους κανονισμούς της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, κατηγορώντας το μπλοκ για λογοκρισία της «ελευθερίας του λόγου». Δεδομένου ότι τα ευρωπαϊκά κεντρικά γραφεία των περισσότερων από τα μεγαλύτερα ονόματα της τεχνολογίας βρίσκονται στο Δουβλίνο, η ρυθμιστική αρχή της Ιρλανδίας για την προστασία των δεδομένων είναι αυτή που αναλαμβάνει υποθέσεις που αφορούν αυτές τις εταιρείες από όλο το μπλοκ. Αυτά τα διασταυρούμενα ρεύματα πρόκειται να διαδραματιστούν στην περιοχή του Κορκ, όπου τις τελευταίες δεκαετίες εγκαταστάθηκαν μεγάλα ονόματα του φαρμακευτικού και τεχνολογικού τομέα, όπως η Pfizer, η Johnson and Johnson, η Apple και η Merck & Co. Αρχικά προσελκύστηκαν από τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές εταιρειών και άλλα κίνητρα, και τώρα έχουν μεγάλα εργοστάσια και πολλούς εργαζόμενους.. Η Eli Lilly επέλεξε το Κινσέιλ για μια επέκταση 800 εκατομμυρίων δολαρίων για να συμβάλει στην εξασφάλιση αξιόπιστου εφοδιασμού των προϊόντων της. Η εταιρεία ανακοίνωσε επίσης την επέκταση των εγκαταστάσεών της στο Limerick κατά 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Η επένδυση αποτελεί μέρος της πιο φιλόδοξης, όπως λένε αξιωματούχοι της Lilly, παραγωγικής επέκτασης που έχει πραγματοποιήσει ποτέ η εταιρεία, λόγω της πρωτοφανούς ζήτησης για τιρζεπατίδη, το δραστικό συστατικό των ενέσιμων φαρμάκων της για την απώλεια βάρους και τον διαβήτη. Αυτό που παράγεται στο Κινσέιλ εξάγεται στις ΗΠΑ για ένα δεύτερο στάδιο, πριν σταλεί σε μία από τις δύο άλλες αμερικανικές εγκαταστάσεις για τελική επεξεργασία, εξήγησε ο διευθύνων σύμβουλος της Eli Lilly τον Σεπτέμβριο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ιρλανδία για την ανακοίνωση της επέκτασης. Η Eli Lilly διατηρεί, παράλληλα, δεσμούς με σχολεία και κολέγια στο Κορκ, ενθαρρύνοντας περισσότερους μαθητές να ασχοληθούν με τις επιστήμες. Έχει μακροχρόνια σχέση με το University College Cork και χρηματοδοτεί διαλέξεις, υποτροφίες, διδακτορικά και βραβεία. Διαβάστε ακόμη  Ευρωπαϊκή Άμυνα: Κομισιόν προς τα κράτη-μέλη – «Αγοράστε περισσότερα, καλύτερα και πιο ευρωπαϊκά» «Κοντοβερός»: Άλλαξε χέρια η μεγάλη μονάδα στον Ασπρόπυργο (pics) Το φαγητό που πετάτε στον κάδο θα μπορούσε να φορτίσει 13 φορές ένα κινητό Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα  
Δείτε περισσότερα

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Περισσότερα