Από τις πρόσφατες επαφές σας στο Λονδίνο με εκπροσώπους τραπεζών και επενδυτικών κεφαλαίων μάθαμε περισσότερο τις εντυπώσεις που αποκόμισαν εκείνοι από την παρουσίαση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Οι δικές σας εντυπώσεις για εκείνους ποιες είναι; Πως αντιμετωπίζουν το ΣΥΡΙΖΑ, για ποιο λόγο ζήτησαν ενημέρωση και ποιοι ήταν οι “φόβοι” τους από την ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μετά τις επόμενες εκλογές;

Ο συνδυασμός της τόνωσης της ζήτησης, της ενίσχυσης στρατηγικών κλάδων και το σημαντικότερο, της δημιουργίας ενός κλίματος σταθερότητας, θα ευνοήσει το νέο οικονομικό κύκλοΑυτό που προσπάθησαν να παρουσιάσουν τα μέσα ενημέρωσης ως “εντυπώσεις των επενδυτών” από την παρουσίαση στο Λονδίνο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι επενδυτές ενδιαφέρονταν να μάθουν από πρώτο χέρι τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές κατευθύνσεις του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί μέχρι το Νοέμβριο ενημερώνονταν μόνο από τα μέσα ενημέρωσης και από τις παραπλανητικές πληροφορίες που διοχέτευαν κύκλοι της κυβέρνησης. Η δική μου εντύπωση από την παρουσίαση, αλλά και από πολλές άλλες επαφές που έχουν γίνει είναι θετικές. Οι αγορές κεφαλαίων έχουν ως κύριο μέλημα τους την αποφυγή του κινδύνου. Αυτό που ενδιαφέρει αυτά τα σχήματα είναι η σταθερότητα σε πολιτικό, αλλά και σε οικονομικό επίπεδο. Δεν τους αρέσουν οι αλλοπρόσαλλες κινήσεις, οι κινήσεις που δείχνουν ότι δεν υπάρχει σχέδιο για το μέλλον της οικονομίας αλλά μόνος στόχος τους είναι το πρόσκαιρο πολιτικό όφελος, όπως για παράδειγμα οι κινήσεις της κυβέρνησης Σαμαρά τον Οκτώβριο του 2014. Το πολιτικό και οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα θα σταθεροποιηθεί μετά τις εκλογές και την ανάληψη της κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς δεν είμαστε σαν την κυβέρνηση Σαμαρά, γιατί έχουμε συγκεκριμένο σχέδιο για την οικονομική ανάπτυξη που βασίζεται σε δημοσιονομική στρατηγική, πλαίσιο μεταρρυθμίσεων και εμπεριστατωμένη πρόταση για βιώσιμο δημόσιο χρέος. Οι επενδυτές ακούνε με μεγάλη προσοχή αυτά που λέμε.

Ένα από τα ερωτήματα που σταθερά σας θέτουν οι συνομιλητές σας είναι ποιο είναι το σχέδιο σας αν οι προτάσεις σας -ως κυβέρνηση- απορριφθούν από τους ευρωπαίους εταίρους μας; Πριν φτάσουμε στο τραπέζι των συζητήσεων και των διαπραγματεύσεων θα υπάρξει κάποιο μεταβατικό στάδιο; Αν ναι ποια χαρακτηριστικά θα έχει και τι χρονικό ορίζοντα;

Έχω την εντύπωση ότι τα μηνύματα που λαμβάνουμε τις τελευταίες μέρες από όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη και πολιτικούς της Ευρώπης, της κυρίας Merkel συμπεριλαμβανομένης, είναι ότι έχει επικρατήσει πλέον η διάθεση διαπραγμάτευσης. Δεν είναι τυχαίες οι αναφορές στην ανάγκη απομείωσης του ελληνικού χρέους ακόμη και από Γερμανούς πολιτικούς παράγοντες, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα δήλωναν, ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει στην ατζέντα. Συνεπώς, το σενάριο της κάθετης άρνησης για οποιαδήποτε συζήτηση μπορεί πλέον να αποκλείεται με ασφάλεια. Η κυβέρνηση θα αναλάβει τέλος Ιανουαρίου και στη συνέχεια έπεται η εκλογή προέδρου δημοκρατίας. Είναι σαφές ότι χρειάζεται χρόνος για να εξοικειωθεί η μία πλευρά με την άλλη και να προχωρήσουν οι συζητήσεις. Εκτιμώ λοιπόν ότι θα βρεθεί μια φόρμουλα “μεταβατικής περιόδου διαπραγμάτευσης”, η οποία θα διασφαλίζει την οικονομική σταθερότητα της χώρας και θα καθιστά σαφές ότι οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί σέβονται τη δημοκρατία. Εκτιμώ ότι αυτή η περίοδος διαπραγμάτευσης δεν θα είναι μακρά, ότι θα φτάσουμε σύντομα σε συμφωνία καθώς έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες να αντιμετωπιστεί πιο αποφασιστικά το ζήτημα του δημόσιου χρέους.

Ποια είναι η άποψη σας για το αναπτυξιακό μοντέλο που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα. Ποιοι είναι οι τομείς της οικονομίας που πρέπει να ενισχυθούν. Η τεχνολογία είναι από τους κλάδους που διαθέτουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα; και πως μπορούμε να το αξιοποιήσουμε;

Η καταπολέμηση της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, αλλά και η αύξηση της ανταποδοτικότητας των υπηρεσιών και ο βέλτιστος έλεγχος των δαπανών του δημοσίου θα γίνουν εφικτά με τη χρήση της πλέον σύγχρονης τεχνολογίαςΗ χώρα πρέπει να φύγει από την παγίδα υποτίμησης και ύφεσης που την έχει βάλει το μνημονιακό πλαίσιο. Σήμερα βρισκόμαστε κοντά στον “πάτο του βαρελιού”. Αν συνεχίσουν να εφαρμόζονται οι πολιτικές λιτότητας η οικονομία δεν θα μπορέσει να ανακάμψει. Αυτό που θα γίνει θα είναι περαιτέρω συγκεντροποίηση κεφαλαίου, κάτι που θα ευνοήσει κατά κύριο λόγο τις τράπεζες. Εμείς πιστεύουμε ότι ο συνδυασμός της τόνωσης της ζήτησης, της ενίσχυσης στρατηγικών κλάδων και το σημαντικότερο, της δημιουργίας ενός κλίματος σταθερότητας, θα ευνοήσει το νέο οικονομικό κύκλο. Πρέπει να ενισχυθούν οι τομείς των αγροτικών προϊόντων με καίριες παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν την εξωστρέφεια του κλάδου και θα ευνοήσουν τη συνέργεια του με άλλους όπως αυτόν του τουρισμού, να μπει μια τάξη στον κλάδο της ενέργειας, να θεσμοθετηθεί ένα σύγχρονο οικολογικής κατεύθυνσης πλαίσιο για την ανάπτυξη του κλάδου των logistics, να ενισχυθεί ο δυναμικός κλάδος του φαρμάκου, και φυσικά να ενισχυθούν σημαντικά οι κλάδοι των νέων τεχνολογιών που μπορούν να αποφέρουν άμεσα προστιθέμενη αξία στην οικονομία μας, καθώς είμαστε μέσα στις πρώτες χώρες με αναλογία εξειδικευμένου προσωπικού στον πληθυσμό σε αυτούς τους κλάδους.

Για να γίνουν όλα αυτά πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος να είναι κλαδικά εστιασμένος στους τομείς που θεωρούμε ότι θα αποτελέσουν την ατμομηχανή της οικονομίας. Ο νόμος αυτός θα είναι ένα αναπτυξιακό εργαλείο με έμφαση στην κατανομή και τόνωση έμμεσων κρατικών ενισχύσεων και ταυτόχρονα θα αξιολογεί τις προτάσεις για επενδύσεις και με περιβαλλοντικά και εργασιακά κριτήρια. Για να ξεκινήσει όμως αυτή η προσπάθεια απαιτείται μια συμφωνία που θα μας απαλλάσσει από το βραχνά των τεράστιων δημοσιονομικών πλεονασμάτων.

Με ποιο τρόπο μπορούν οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών να αποτελέσουν μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας. Με ποιες δράσεις μπορεί το Δημόσιο να αυξήσει την αποτελεσματικότητα του και να μειώσει τις δαπάνες του αξιοποιώντας τα σύγχρονα “εργαλεία” της τεχνολογίας.;

Η ανάπτυξη των υποδομών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παράλληλα με τις υποδομές μεταφορών είναι απολύτως απαραίτητη για την αύξηση της παραγωγικότητας όλων των κλάδων της οικονομίας. Συνεπώς, θα υπάρξει μέριμνα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προς αυτήν την κατεύθυνση με κατάλληλη χρήση και των κονδυλίων ΕΣΠΑ και των κονδυλίων του ΠΔΕ. Πέρα όμως από την ιδιωτική οικονομία, είναι απαραίτητη η “διαδικτυακή αναβάθμιση” της δημόσιας διοίκησης. Τα περισσότερα μέτρα από αυτά που εξήγγειλε ο Αλέξης Τσίπρας στο διαρκές συνέδριο δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν χωρίς ένα άλμα προόδου στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Η καταπολέμηση της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, αλλά και η αύξηση της ανταποδοτικότητας των υπηρεσιών και ο βέλτιστος έλεγχος των δαπανών του δημοσίου θα γίνουν εφικτά με τη χρήση της πλέον σύγχρονης τεχνολογίας. Θα υπάρξουν παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της συγκέντρωσης ελέγχων, της συνδυαστικής χρήσης στοιχείων με σκοπό τη δημιουργία ενιαίων βάσεων και της απλοποίησης διοικητικών διαδικασιών.

Σε μία κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ποιες θα είναι οι σχέσεις σας με τους επαγγελματικούς φορείς όπως ο ΣΕΠΕ. Θα αξιοποιηθούν ως σύμβουλοι της Πολιτείας και σε ποιο βαθμό. Θεωρείτε ότι οι θεσμικοί εκπρόσωποι επιχειρήσεων μπορούν να συμβάλλουν προς τη θετική κατεύθυνση στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής ή προασπίζουν τα “συντεχνιακά” συμφέροντα του κλάδου που εκπροσωπούν και αυτό μπορεί να έρθει σε σύγκρουση με το γενικότερο συμφέρον της οικονομίας;

Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κόμμα που επιθυμεί πραγματικό διάλογο και συνδιαμόρφωση πολιτικών με τους κοινωνικούς φορείς. Συνομιλούμε με διαφάνεια με όλους τους φορείς επιχειρήσεων και εργαζομένων και λαμβάνουμε σοβαρά υπόψιν τις προτάσεις τους στη διαμόρφωση των στρατηγικών στόχων της πολιτικής μας.

Πως θα χαρακτηρίζατε τη σημερινή κατάσταση του ΕΣΠΑ. Ποιες είναι οι λάθος επιλογές που έχουν γίνει. Ποια είναι η κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να δρομολογηθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια σύμφωνα με το δικό σας σχεδιασμό;

Θα δώσουμε μεγάλο βάρος στην πληροφορική - ηλεκτρονική αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και ότι θα προσπαθήσουμε να ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για επενδύσεις σε δικτυακές υποδομέςΤο τρέχον ΣΕΣ, όπως ονομάζεται πλέον το ΕΣΠΑ, είναι ιδιαίτερα εμπροσθοβαρές, καθώς η κυβέρνηση σκόπευε να το χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που είχε δημιουργήσει η κακοδιαχείριση του προηγούμενου! Έχουν προϋπολογιστεί όλες οι ελαστικές δαπάνες για τη διετία 2015-2016 με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν προβλέψεις για τους αναγκαίους αντίστοιχους πόρους τα επόμενα χρόνια. Για μας είναι κρίσιμο ζήτημα να χρησιμοποιηθεί ένα τμήμα του ΕΣΠΑ για την πραγματική αντιμετώπιση της ανεργίας, όπως εξαγγείλαμε στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Υπάρχει η δυνατότητα εσωτερικής ανακατανομής κονδυλίων ώστε να αντιμετωπίσουμε με τη βοήθεια του ΕΣΠΑ την ανθρωπιστική κρίση και να βοηθήσουμε την επανεκκίνηση της οικονομίας σε νέα βάση. Πέρα από αυτό το κομβικό στοιχείο, το ΕΣΠΑ πρέπει να κατευθυνθεί προς την τόνωση της παραγωγικής βάσης και την αντιστροφή της πορείας αποεπένδυσης και όχι προς συμβουλευτικές υπηρεσίες συμπληρωματικές σε μια υποτίθεται αυτόματη διαδικασία της αγοράς.

Ποιες είναι οι αδυναμίες που έχετε εντοπίσει στο σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ για τα έργα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Στο πλαίσιο του ανασχεδιασμού του ΕΣΠΑ, ποιες θα είναι οι προτεραιότητες σας για τα έργα ΤΠΕ.

Ισχύει αυτό που ανέφερα και στην προηγούμενη απάντηση. Ο στόχος μας είναι η τόνωση της παραγωγής. Το πρόβλημα που υπάρχει για τον κλάδο στην Ελλάδα είναι ότι το νέο ΣΕΣ δεν περιλαμβάνει τομεακό πρόγραμμα του κλάδου. Θεωρείται ότι η τόνωση του κλάδου θα γίνει έμμεσα από τα έργα ΤΠΕ που θα προκύψουν στην πορεία υλοποίησης των επιχειρησιακών και περιφερειακών προγραμμάτων. Εμείς μπορούμε να εγγυηθούμε, ότι θα δώσουμε μεγάλο βάρος στην πληροφορική - ηλεκτρονική αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και ότι θα προσπαθήσουμε να ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για επενδύσεις σε δικτυακές υποδομές.

Μια από τις αδυναμίες που έχουν εντοπιστεί, τόσο από την αγορά όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι η έλλειψη μια κεντρικής δομής στην κυβέρνηση για τα έργα Πληροφορικής. Ενός συντονιστικού οργάνου δηλαδή που θα “βλέπει” οριζόντια σε όλα τα υπουργεία τα έργα και όχι αποσπασματικά σε κάθε υπουργείο χωρίς κεντρικό σχεδιασμό. H δημιουργία μάλιστα αυτής της δομής πρόσφατα έγινε απαιτητή από την Ε.Ε. και αποτελεί πάγιο αίτημα του κλάδου. Ποια είναι η άποψη σας για την δομή αυτή και ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει;

Δεν είμαι φυσικά αρμόδιος να σας απαντήσω για το αν θα δημιουργηθεί ένα όργανο σαν αυτό που λέτε. Μπορώ όμως να σας πω ότι στο πλαίσιο της δομικής μεταρρύθμισης που σχεδιάζεται και θα υλοποιηθεί από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εξετάζονται όλες οι δυσλειτουργίες της τρέχουσας δομής. Αναγνωρίζουμε ότι μία από αυτές τις δυσλειτουργίες είναι ο κατακερματισμός των έργων ΤΠΕ σε πολλά υπουργεία με αποτέλεσμα να μην συνδυάζονται με το βέλτιστο τρόπο τα έργα αυτά και να μην επιτυγχάνεται η αύξηση της παραγωγικότητας της δημόσιας διοίκησης, αλλά και της ιδιωτικής οικονομίας που θα μπορούσε να υπάρξει με βάση το σχεδιασμό αυτών των έργων.

Ποια πρέπει να είναι η σχέση των επιχειρήσεων με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Η περίφημη σύνδεση της αγοράς με τα πανεπιστήμια λειτουργεί σήμερα; με ποιο τρόπο και τι πρέπει να αλλάξει;

Το πρόβλημα με τη σχέση των επιχειρήσεων με τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι ότι σήμερα δεν διέπεται από ένα σαφές νομικό και θεσμικό πλαίσιο, το οποίο από τη μία πλευρά να ευνοεί την τόνωση της παραγωγικής διαδικασίας και από την άλλη πλευρά να προστατεύει την αυτοτέλεια των πανεπιστημίων και την ανεξαρτησία της διαδικασίας παραγωγής γνώσης από συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα. Το θεσμικό πλαίσιο θα μπορούσε να ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων, με βάση τις συνεργατικές ομάδες ερευνητών, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερο κίνητρο να παραμείνουν οι νέοι ταλαντούχοι επιστήμονες στην Ελλάδα.

* O Καθηγητής Γιώργος Σταθάκης είναι Υπεύθυνος Τομέα Ανάπτυξης Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ