Ένας από τους πλέον κινητικούς τομείς για επενδύσεις επί ευρωπαϊκού εδάφους παραμένει, παρά την οικονομική αβεβαιότητα, αυτός της Τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, το 72% των εταιρειών απαντά ότι σχεδιάζει να επενδύσει στην Ευρώπη στον τομέα της τεχνολογίας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.

Η Ευρώπη κέντρο αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το Internet of Things και η ρομποτικήΜάλιστα, εξ αυτών το 33% αναμένει σημαντική αύξηση της παρουσίας του στην περιοχή, αναγνωρίζοντας την Ευρώπη ως κέντρο αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence - AI), το Internet of Things (IoT) και η ρομποτική. 

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της EY (2017 European attractiveness survey - Plan B for Brexit), οι μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις  κυριαρχούν στην ανάπτυξη, καθώς περισσότερες από δύο στις τρεις αναμένουν αύξηση της παρουσίας τους στην Ευρώπη, ενώ το 26% σχεδιάζει σημαντική επέκταση. Συνολικά, η έρευνα διαπιστώνει ότι, παρά την τρέχουσα γεωπολιτική αστάθεια και τη μεταβλητότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, τα σχέδια για επενδύσεις στην Ευρώπη τα επόμενα τρία χρόνια είναι ισχυρά. Μάλιστα, το 56% των διεθνών επενδυτών σχεδιάζει να αυξήσει την παρουσία του στην Ευρώπη. 

Η διαπίστωση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματα της αντίστοιχης έρευνας της EY, που διενεργήθηκε το Μάιο του 2016, σύμφωνα με την οποία μόνο το 36% των Ευρωπαίων επενδυτών έδειχνε θετική επενδυτική προδιάθεση για την Ευρώπη. Οι επενδυτές ανέφεραν την αστάθεια στην ευρωπαϊκή ήπειρο ως την κύρια ανησυχία τους, όσον αφορά στα μελλοντικά επενδυτικά τους σχέδια. Παρ’ όλα αυτά, το ανθρώπινο κεφάλαιο, η ικανότητα καινοτομίας και η μεγάλη, ενιαία αγορά, καθώς και το παραγωγικό σύστημα της Ευρώπης, εξακολουθούν να αποτιμώνται θετικά από τους διεθνείς επενδυτές. Από τους 254 παγκόσμιους επενδυτές που συμμετείχαν στην έρευνα, το 37% θεωρεί την υψηλή μεταβλητότητα του συναλλάγματος, των βασικών εμπορευμάτων και των κεφαλαιαγορών ως το μεγαλύτερο κίνδυνο για τις επενδυτικές αποφάσεις στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, το 32% ανέφερε την οικονομική και πολιτική αστάθεια εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), εκτός του Brexit, ως το δεύτερο μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ ακολούθησαν οι επιπτώσεις του Brexit με 28%. 

Το Brexit
Η προοπτική του Brexit, ήδη, έχει επηρεάσει το επενδυτικό κλίμα. Πάνω από το 70% των ξένων επενδυτών αναφέρει ότι έχει, ήδη, αισθανθεί κάποιες επιπτώσεις μετά το δημοψήφισμα της Μεγάλης Βρετανίας για την παραμονή στην ΕΕ. Οι επενδυτές αυτοί έχουν αντιληφθεί επιπτώσεις σε τουλάχιστον ένα τμήμα των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων στην Ευρώπη, αναφέροντας ειδικότερα τα λειτουργικά περιθώρια, το κόστος αγοράς και τις πωλήσεις. Οι επιχειρήσεις με ισχυρή παρουσία στη Μεγάλη Βρετανία είναι εκείνες που έχουν υποστεί το ισχυρότερο πλήγμα, με το 31% να αναφέρει αύξηση του κόστους αγορών, ενώ το ίδιο ποσοστό διαπιστώνει πίεση στα λειτουργικά περιθώρια.

Η αξιολόγηση και η διαχείριση των άμεσων επιπτώσεων του Brexit στα κόστη (εισαγωγών σε μεγάλο ποσοστό) και την εφοδιαστική αλυσίδα, αποτελούν βασικές ανησυχίες για τους ερωτηθέντες, με το 32% και το 27% αντίστοιχα, να αναφέρουν τα ζητήματα αυτά ως θέματα προτεραιότητας στην ατζέντα τους. Παρά τις ανησυχίες σχετικά με το γεωπολιτικό περιβάλλον, μόνο το 4% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι είναι καλά προετοιμασμένο για την αβεβαιότητα που απορρέει από τους νέους κινδύνους και το μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό περιβάλλον. 

Ο ρόλος της Γερμανίας
Οι αυξημένοι γεωγραφικοί και πολιτικοί κίνδυνοι σε ολόκληρη την Ευρώπη ωθούν μία στις δέκα επιχειρήσεις με παρουσία στην Ευρώπη να αναθεωρήσει το γεωγραφικό της αποτύπωμα. Η έρευνα διαπιστώνει ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Μεγάλης Βρετανίας αποτελεί πολύ μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για τις ξένες επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στη χώρα (33%), σε σύγκριση με εκείνες που δεν είναι (15%). Οι επιχειρήσεις, που δεν είναι εγκατεστημένες στη Βρετανία, αναφέρουν τη γεωπολιτική και την ευρύτερη αστάθεια της ΕΕ (31%), σε συνδυασμό με την επιβράδυνση των εμπορικών ροών (30%), ως τις πιο άμεσες ανησυχίες τους. Το 14% των ξένων επενδυτών με παρουσία στη Μεγάλη Βρετανία σχεδιάζει να αλλάξει ή να μετεγκαταστήσει ορισμένες από τις ευρωπαϊκές του δραστηριότητες μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, εάν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Συνολικά, το 11% σχεδιάζει να μεταβάλει την παρουσία του στη Μεγάλη Βρετανία στο πλαίσιο της Ευρώπης, μετά το Brexit. Η Γερμανία αναφέρθηκε ως ο προτιμώμενος προορισμός για τους επενδυτές που σκοπεύουν να μετακινηθούν από τη Μεγάλη Βρετανία (54%), ακολουθούμενη από την Ολλανδία (33%) και τη Γαλλία (8%) . 

Οι επιχειρήσεις χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών είναι οι λιγότερο αισιόδοξες όσον αφορά στις προοπτικές ανάπτυξης τους στην Ευρώπη κατά τα επόμενα τρία χρόνια: μόνο το 12% προβλέπει ισχυρή ανάπτυξη, ενώ το 6% αναμένει “ελαφρά μείωση” της υφιστάμενης παρουσίας του στην περιοχή. Οι επιχειρήσεις χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, σε σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από τις επιχειρήσεις μεταποίησης, αναφέρουν την αστάθεια της ΕΕ (51%) και το Brexit (41%) μεταξύ των τριών κορυφαίων κινδύνων για την ανάπτυξη, ενώ η μεταβλητότητα αντιμετωπίζεται ως ένας κατά πολύ λιγότερο σοβαρός κίνδυνος. 

Η Ελλάδα σε ανάπτυξη
Παρά τη γεωπολιτική αβεβαιότητα, οι ευρωπαϊκές οικονομίες αναπτύχθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς το 2016, με τη Eurostat να καταγράφει μέσο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της Ευρωζώνης 1,7% για το 3ο τρίμηνο του έτους, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης των χωρών της Ευρωζώνης ήταν 0,3% σε σχέση με το 2ο τρίμηνο του 2016, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι η Ελλάδα, με ρυθμό ανάπτυξης 0,8%, βρέθηκε στη δεύτερη θέση μαζί με την Πορτογαλία, μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ, μετά τη Σλοβενία, η οποία κατέγραψε 1,0%.