Σημαντικό δρόμο προς την ψηφιοποίηση έκαναν στη διάρκεια της πανδημίας οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην Ελλάδα, οι οποίες, ωστόσο, στη μεγάλη τους πλειονότητα, δεν έχουν κατακτήσει ακόμη υψηλά ποσοστά ψηφιακής ετοιμότητας.

Μόνο 1 στις 5 ΜμΕ βρίσκεται ήδη σε προχωρημένα στάδια ψηφιακής ετοιμότηταςΟ Δείκτης Ψηφιακής Ετοιμότητας των ελληνικών ΜμΕ μεταξύ 2020 και 2022 αυξήθηκε, κατά μέσο όρο, κατά 10%. Εντούτοις, μόνο 1 στις 5 μικρές και μεσαίες εταιρείες βρίσκεται σε προχωρημένα στάδια ψηφιακής ετοιμότητας, ενώ οι μισές είναι ακόμη στην αρχή της διαδρομής προς την ψηφιοποίηση.

Σε κάθε περίπτωση, η πανδημία επιτάχυνε τα ψηφιακά αντανακλαστικά των ΜμΕ στην Ελλάδα και όσες έκαναν ψηφιακή πρόοδο έχτισαν άμυνες έναντι της κρίσης. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (2 στις 3) αξιοποίησαν τις ψηφιακές τεχνολογίες για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες, που προκάλεσε ο COVID-19. Μάλιστα, το αισιόδοξο είναι ότι 7 στις 10 δηλώνουν πως θα συνεχίσουν τη χρήση τους στο μέλλον.

Συγκεκριμένα, το 75% των επιχειρήσεων παρατήρησαν αύξηση στην κίνηση του ηλεκτρονικού τους καταστήματος, ενώ αυξημένα είναι, επίσης, τα ποσοστά στις τηλεφωνικές πωλήσεις (53%), στις ψηφιακές προωθητικές ενέργειες (66%), την τηλεργασία (52%) και τις τηλεδιασκέψεις (88%).

Την παραπάνω εικόνα αποτυπώνει η έρευνα “Η Ψηφιακή Ετοιμότητα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα”, που εκπόνησε το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για λογαριασμό της COSMOTE.

Ψηφιακή ετοιμότητα

Από τα στοιχεία της έρευνας, φαίνεται πως η ψηφιακή ετοιμότητα επηρεάζεται και από το μέγεθος, αλλά και από τον κλάδο των επιχειρήσεων. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (με 6-10 και πάνω από 10 εργαζόμενους) και οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τοποθετούνται υψηλότερα στον δείκτη. Οι κλάδοι του τουρισμού, του εμπορίου και της μεταποίησης έπονται.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι ψηφιακά πιο ώριμες εταιρείες ήταν σε ευνοϊκότερη θέση για να ξεπεράσουν τα προβλήματα που προκάλεσε ο COVID, καθώς χρησιμοποίησαν περισσότερο - και συνδυαστικά - τις διαθέσιμες τεχνολογίες.

Έτσι, επανήλθαν πιο εύκολα στην προγενέστερη κατάσταση και επηρεάστηκαν λιγότερο αρνητικά. Για παράδειγμα, στην κατηγορία των πολύ ώριμων ψηφιακά επιχειρήσεων (Advanced), το ποσοστό των ΜμΕ που αξιοποίησαν τις τεχνολογίες, για να επανέλθουν ευκολότερα στην κανονικότητα ανήλθε σε 55% και το 24% δηλώνει πως έχει επανέλθει πλήρως στην προ-COVID κατάσταση.

Αντίθετα στην αρχική κατηγορία (Elementary), μόνο το 28% χρησιμοποίησαν τις τεχνολογίες για να ανταπεξέλθουν στα προβλήματα και μόνο το 15% δηλώνουν πως έχουν επανέλθει πλήρως στην προ-COVID κατάσταση.

Σε κάθε περίπτωση, οι ΜμΕ, που αξιοποίησαν τις ψηφιακές τεχνολογίες, είδαν οφέλη και μάλιστα σημαντικά, καθώς τουλάχιστον 1 στις 2 διαπίστωσαν αύξηση πωλήσεων (64%) και μείωση κόστους (59%). Επιπλέον, από το 64% των ΜμΕ που δήλωσαν ικανοποιητική αύξηση πωλήσεων, το 29% διαπίστωσαν αυξήσεις ακόμα και πάνω από 20%.

Αντίστοιχα από το 59% των ΜμΕ, που δήλωσαν ικανοποιητική μείωση κόστους από τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, το 16% διαπίστωσαν μειώσεις ακόμα και πάνω από 20%.

Χρήση ψηφιακών εργαλείων

Το 2022, καταγράφηκε αυξητική τάση στη χρήση των ψηφιακών εφαρμογών και υποδομών σε σχέση με το 2020. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, αυξημένες παρουσιάζονται οι ιστοσελίδες (από 70% το 2020, σε 78% το 2022) και οι digital καμπάνιες που υλοποιήθηκαν από επαγγελματίες (από 17% το 2020, σε 33% το 2022). Ωστόσο, παρατηρείται περιορισμένη χρήση τεχνολογιών ΙοΤ (4%) και σταδιακή μόνο αξιοποίηση Data Analytics (25%).

Σταθερή παραμένει η αξιοποίηση ψηφιακών συστημάτων διαχείρισης πόρων (ERP και CRM), ενώ έντονο παραμένει το ενδιαφέρον για τις ψηφιακές υποδομές, με τις ΜμΕ να συνεχίζουν να θεωρούν τη ψηφιακή ασφάλεια ως ένα θέμα μείζονος σημασίας (8 στις 10 ΜμΕ) και 2 στις 3 επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν servers.

Αναλυτικά, τα ποσοστά χρήσης ψηφιακών εργαλείων στην Ελλάδα, σήμερα, διαμορφώνονται ως εξής:

- Ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops): από 17% το 2020, η χρήση ενισχύθηκε σε 24% (αύξηση 40% από το 2020),

- Ιστοσελίδες (websites): από 70% το 2020, η χρήση ανήλθε σε 78%,

- Digital καμπάνιες: από 36%, η χρήση ανήλθε σε 48% (αύξηση 33% από το 2020),

- Τηλεφωνικά κέντρα: από 52%, η χρήση ανήλθε σε 63% (αύξηση 21% από το 2020),

- Εργαλεία τηλεδιάσκεψης: από 39%, η χρήση αυξήθηκε σε 62% (αύξηση 59% από το 2020).

- Ψηφιακή ασφάλεια: από 78%, η χρήση ανήλθε σε 86%,

-Servers: από 53% το 2020, η χρήση αυξήθηκε σε 63% (αύξηση 19% από το 2020).

Εμπόδια

Σύμφωνα με τις ελληνικές ΜμΕ, τα κύρια εμπόδια στην αξιοποίηση και χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών είναι η έλλειψη ενημέρωσης (47%), χρηματοοικονομικών πόρων (45%), υποστήριξης από τους προμηθευτές τεχνολογίας (41%) και τεχνικών γνώσεων (39%).

Αναφορικά με τις ψηφιακές δεξιότητες, ενώ το 50% των ΜμΕ δηλώνουν ότι οι υπάλληλοι και ιδιοκτήτες δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις για τη σωστή αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών, μόνο το 30% δηλώνουν ότι παρακολουθούν σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα.