Δύο σημαντικά επενδυτικά ορόσημα κατακτά για το 2021 η Ελλάδα, χτίζοντας περαιτέρω το προφίλ της ως ισχυρός περιφερειακός πόλος έλξης ψηφιακών ξένων επενδύσεων. Αφενός, η χώρα για το 2021 καταφέρνει να συμπεριληφθεί μεταξύ των 10 ελκυστικότερων ευρωπαϊκών χωρών για επενδύσεις.

Το 18% των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα αφορά σε κέντρα έρευνας και ανάπτυξηςΠετυχαίνει μάλιστα να καταλάβει την 23η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ως προς τον αριθμό των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) που προσέλκυσε το 2020, από την 29η το 2019 και την 35^η το 2018.

Το δεύτερο επενδυτικό ορόσημο που κατακτά η Ελλάδα το 2021 και συνδέεται άμεσα με την ψηφιακή οικονομία είναι η σταδιακή μεταβολή της ποιοτικής σύνθεσης των ξένων επενδύσεων, που προσελκύει η χώρα. Η Ελλάδα παρουσιάζει, παραδοσιακά την τελευταία εικοσαετία, υψηλή συμμετοχή επενδύσεων με σχετικά χαμηλή προστιθέμενη αξία. 

Πλέον, για το 2021 εξαιρετικά ενθαρρυντική είναι η υψηλή συμμετοχή των κέντρων έρευνας και ανάπτυξης στον συνολικό αριθμό των άμεσων ξένων επενδύσεων που γίνονται στη χώρα. Πλέον το 18% των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα αφορούν σε κέντρα έρευνας και ανάπτυξης. Το ποσοστό αυτό ήταν στην Ελλάδα μόλις 5% την περίοδο 2000-2019 και 10% στην Ευρώπη φέτος. Επίσης, το 23% των επενδύσεων κατευθύνθηκαν στον κλάδο των υπηρεσιών λογισμικού και πληροφορικής.

Η ψηφιακή ευκαιρία της Ελλάδας;
Τι βλέπουν όμως οι ξένοι επενδυτές και εντοπίζουν ψηφιακές επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα; Η Ελλάδα αξιολογείται θετικά ως προς τη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού με τεχνολογικές δεξιότητες (76%). Επίσης, οι επενδυτές αξιολογούν θετικά την υποστήριξη από κυβερνητικούς φορείς και τις ρυθμιστικές αρχές για την υλοποίηση των ψηφιακών στόχων (75%), αντανακλώντας την αναγνώριση των προσπαθειών για την ψηφιοποίηση του κράτους.

Αντίθετα, χαμηλότερα είναι τα επίπεδα ικανοποίησης των επενδυτών ως προς την προστασία δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (45%) και τον ρυθμό εισαγωγής και λειτουργίας των δικτύων 5G (43%).

Ως σημαντικότερα στοιχεία της ελκυστικότητας της χώρας για τους ξένους επενδυτές αναδεικνύονται, και φέτος, η ποιότητα ζωής (78%), οι υποδομές μεταφορών και logistics (76%), οι υποδομές τηλεπικοινωνιών και οι ψηφιακές υποδομές (73%), καθώς και το επίπεδο των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού (70%). Στον αντίποδα, λιγότερο θετικά αξιολογούνται η φορολογία των επιχειρήσεων (42%) και η ευελιξία της εργατικής νομοθεσίας (47%).

Κλάδοι με προοπτική
Διαφοροποιημένες είναι, πάντως, οι απόψεις των ξένων επενδυτών ως προς τους κλάδους, που θα αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια. Πάνω από τους μισούς (51%, από 52% πέρσι και 69% το 2019) εξακολουθούν να θεωρούν ότι ο τουρισμός, κατά κύριο λόγο, θα τροφοδοτήσει την ανάπτυξη.

Πάντως, ένας στους τέσσερις (26%, από 14% πέρσι) αναφέρει την ψηφιακή οικονομία ως κινητήριο δύναμη της ελληνικής οικονομίας, ενώ ακολουθούν τα logistics και τα κανάλια διανομής (25%) και η ενέργεια και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (21%).   

Πρόθεση επενδύσεων
Την παραπάνω εικόνα αποτυπώνει η τρίτη, κατά σειρά, έρευνας της ΕΥ Ελλάδος, EY Attractiveness Survey Ελλάδα 2021, με θέμα την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού. Σύμφωνα με την έρευνα, συνολικά, το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι η εικόνα της χώρας ως πιθανού επενδυτικού προορισμού έχει βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο, εκτινάχθηκε από 38% σε 62%. 

Ταυτόχρονα, τρεις στους τέσσερις επενδυτές (75%) αναμένουν περαιτέρω βελτίωση την επόμενη τριετία, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών όπου πραγματοποιήθηκαν παρόμοιες έρευνες φέτος. Συγχρόνως, 71% των επιχειρήσεων, από 62% το 2020 και 50% το 2019, πιστεύουν ότι η χώρα μας ακολουθεί, σήμερα, μια ελκυστική πολιτική για τις επενδύσεις. 

Η θετική αυτή εικόνα μεταφράζεται και σε διάθεση για υλοποίηση επενδύσεων στη χώρα, καθώς 34% των ερωτώμενων, έναντι 28% το 2020, δηλώνουν ότι σκοπεύουν να επενδύσουν στην Ελλάδα τον επόμενο χρόνο. 

Ψηφιακή μετάβαση
Στην πρώτη θέση μεταξύ των τομέων όπου πρέπει να συνεχίζει να εστιάζει η χώρα για να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα, βρίσκεται η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού (38%). Ακολουθούν η υποστήριξη των κλάδων υψηλής τεχνολογίας και της καινοτομίας σε τομείς, όπως η καθαρή τεχνολογία, η υγεία, τα logistics, τα έξυπνα δίκτυα, κ.λπ. (33%), καθώς και η μείωση του φορολογικού και ασφαλιστικού κόστους (33%). 

Τέλος, ένα εντυπωσιακό 86% των επιχειρήσεων, περιλαμβανομένου του 62% των επιχειρήσεων που δεν έχουν μέχρι σήμερα παρουσία στην Ελλάδα, δηλώνουν ότι θα ήταν πιο πρόθυμες να επενδύσουν στη χώρα, αν αντιμετωπιστούν τα αρνητικά σημεία που λειτουργούν σήμερα αποτρεπτικά. 

Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση αναδεικνύονται σε σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις. Δυο στις τρεις επιχειρήσεις (64%) ανέφεραν ότι θα δίνουν πλέον μεγαλύτερη σημασία σε ζητήματα βιωσιμότητας όταν λαμβάνουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις, ενώ τρεις στους τέσσερις (76%) δήλωσαν ότι οι ισχυρές πολιτικές βιωσιμότητας και καθαρής τεχνολογίας επηρεάζουν σημαντικά την απόφασή τους να επενδύσουν στην Ελλάδα. 

Υπερδιπλάσιες επενδύσεις
Σύμφωνα με το ΕΥ European Investment Monitor, μια εκτεταμένη βάση δεδομένων που επεξεργάζεται η ΕΥ, ο αριθμός των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) που κατευθύνθηκαν στην Ελλάδα το 2020 αυξήθηκε κατά 77%, την ώρα που οι επενδύσεις στην Ευρώπη κατέγραφαν μείωση κατά 13%.

Η Ελλάδα απορρόφησε το 0,70% των ευρωπαϊκών ΑΞΕ το 2020, ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου των δύο τελευταίων δεκαετιών, αλλά ακόμα συγκριτικά χαμηλό σε σχέση με τον πληθυσμό και το ΑΕΠ της χώρας. Η επίδοση αυτή, κατατάσσει τη χώρα στην 23η θέση για το 2020, έναντι της 29ης το 2019.