Δεύτερη φύση των παιδιών στην Ελλάδα - όπως άλλωστε και παγκοσμίως - από την πολύ τρυφερή ηλικία, αυτήν του Δημοτικού, έχει γίνει το Ίντερνετ και η χρήση των social media. Μάλιστα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ψυχολογία των παιδιών, τα οποία, πάντως, δεν συζητούν με τους γονείς τους για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου.

Δύο στα δέκα παιδιά, 13-18 ετών, ανησυχούν για τον αριθμό των “like”, που θα λάβει στο περιεχόμενο που ανεβάζει στα κοινωνικά δίκτυαΤο 59% των παιδιών Δημοτικού και το 94% των παιδιών Γυμνασίου και Λυκείου έχει προφίλ σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο, ενώ η ενασχόληση με το YouTube είναι καθολική (95,5% στο δημοτικό - 97% στο Γυμνάσιο/Λύκειο). Από τα παιδιά Δημοτικού που ασχολούνται με κοινωνικά δίκτυα, παρά το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται στην ηλικία τους, περίπου ένα στα τρία δεν έχει το προφίλ του ιδιωτικό. Παράλληλα, το 12% των παιδιών Δημοτικού και 24% των μεγαλύτερων παιδιών αποδέχεται αιτήματα φιλίας από αγνώστους, ενώ ένα στα δέκα παιδιά Δημοτικού και περίπου ένα στα τρία παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου δηλώνει ότι έχει συναντηθεί με κάποιον που γνώρισε στο Διαδίκτυο.

Την ίδια στιγμή, τα social media επηρεάζουν καταλυτικά την ψυχολογία των παιδιών. Δύο στα δέκα παιδιά, ηλικίας από 13-18 ετών, ανησυχούν για τον αριθμό των “like”, που θα λάβει στο περιεχόμενο που ανεβάζει σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο. Μάλιστα, το 19% έχει προβεί σε διαγραφή φωτογραφίας που δεν έλαβε ικανοποιητικό αριθμό “like” και το 28% χρησιμοποιεί συστηματικά φίλτρα στις φωτογραφίες που μοιράζεται. 

Οριοθέτηση
Και ενώ αυτή είναι η πραγματικότητα, όπως την αποτυπώνει έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ, οι γονείς δείχνουν ανήμποροι να καλλιεργήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη προστασία των ανήλικων χρηστών στον ψηφιακό κόσμο. Πιο αναλυτικά, 2 στα 10 παιδιά δημοτικού και 4 στα 10 παιδιά Γυμνασίου-Λυκείου δεν συζητούν με τους γονείς τους θέματα, που άπτονται της ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου.

Από την άλλη, το 30% των παιδιών Δημοτικού και το 60% των παιδιών Γυμνασίου-Λυκείου θα διστάσει ή δεν θα πει στους γονείς του, αν κάτι του συμβεί και το αναστατώσει κατά τη διάρκεια ενός διαδικτυακού παιχνιδιού, κυρίως, επειδή θεωρούν ότι οι γονείς  δεν ασχολούνται, είτε επειδή φοβάται ότι θα του απαγορεύσουν να παίζει, είτε επειδή θεωρεί ότι δεν ξέρουν πώς να το βοηθήσουν. 

Αυτές οι διαπιστώσεις μπορούν να γίνουν πολύ ανησυχητικές, καθώς - σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία - παραβατικές συμπεριφορές, όπως η διαδικτυακή παρενόχληση μέσω κοινωνικών δικτύων, δείχνουν να αυξάνονται. Για παράδειγμα, παρενόχληση μέσω των social media έχει δεχτεί το 18% των παιδιών Δημοτικού και το 33% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου. Το 3% των παιδιών Δημοτικού και το 5% των μεγαλύτερων παιδιών δηλώνει ότι  έχει εκφοβιστεί ότι θα δημοσιοποιηθούν πολύ προσωπικές φωτογραφίες στο Διαδίκτυο, ενώ το 13% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου δηλώνει ότι έχει μοιραστεί πολύ προσωπικές φωτογραφίες. 

Εθισμός
Σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά φτάνει η ενασχόληση των παιδιών με διαδικτυακά παιχνίδια, με τα οποία ασχολείται το 67% των παιδιών Δημοτικού και το 61% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου. Περίπου ένα στα τρία παιδιά δημοτικού και ένα στα δυο παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου παίζει με ανθρώπους που δεν γνωρίζει στην πραγματική ζωή και μάλιστα, συνομιλεί μαζί τους (29% παιδιά Δημοτικού, 52% παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου).

Μάλιστα, περίπου ένα στα δέκα παιδιά όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων δηλώνει εθισμένο στο online gaming και ότι διασκεδάζει περισσότερο, όταν παίζει παρά όταν περνά χρόνο με τους φίλους του. Επίσης, το 11% των παιδιών δημοτικού και 21% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου αργεί να κοιμηθεί το βράδυ εξαιτίας της ενασχόλησης του με διαδικτυακά παιχνίδια. Τέλος, το 42% των παιδιών στο Δημοτικό και το 31% των μεγαλύτερων παιδιών δεν γνωρίζει πώς να προστατεύει τις συσκευές του από ιούς ή κακόβουλο λογισμικό. 

Η έρευνα
Η έρευνα διενεργήθηκε το διάστημα Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2019 σε δείγμα 13.000 μαθητών, ηλικίας από 10-18 ετών, σε περίπου 500 σχολεία των νομών Αττικής, Θεσσαλονίκης, Έβρου, Ιωαννίνων, Ηρακλείου και Δωδεκανήσου. Η έρευνα δημοσιοποιήθηκε χθες, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου, που είναι η 11η Φεβρουαρίου.