Καταλύτη ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία μπορεί να αποτελέσει η καινοτομία. Αν και η χώρα υστερεί έναντι των Ευρωπαίων εταίρων σε θέματα καινοτομίας, η αναβάθμιση της καινοτομικής δραστηριότητας είναι εφικτή και μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη.

1 στις 3 μη καινοτόμες ελληνικές μικρομεσαίες εταιρείες έχει ήδη εκπονήσει σχέδια καινοτομίας για την επόμενη 5ετίαΉδη, μία στις τρεις μη καινοτόμες ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τον τομέα της βιομηχανίας (σ.σ. αντιστοιχεί στο 15% του συνόλου των ΜμΕ) έχει εκπονήσει σχέδια καινοτομίας για την επόμενη 5ετία. Το ποσοστό αυτό θεωρείται επαρκές, ώστε η Ελλάδα να προσεγγίσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων. Το όφελος για την ελληνική οικονομία από την υλοποίηση των εν λόγω σχεδιαζόμενων στρατηγικών αγγίζει τα €0,7 δισ. ετησίως.

Αν, μάλιστα, η υλοποίηση των σχεδιαζόμενων στρατηγικών των ΜμΕ συνοδευτεί από την αναβάθμιση του περιβάλλοντος καινοτομίας της χώρας στο επίπεδο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, το επιπλέον όφελος σε ορίζοντα 5ετίας μπορεί να αγγίξει τα €3,3 δισ. ετησίως. Επιπλέον, το όφελος αυτό μπορεί να αυξηθεί ως τα €4 δισ., αν οι επιδόσεις της χώρας φθάσουν στο επίπεδο των τριών κορυφαίων ευρωπαϊκών χωρών.

Όπως διαπιστώνει νέα μελέτη, που συνέταξε η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, ως προτεραιότητες πολιτικής για την επίτευξη της σύγκλισης, αναγνωρίζονται η ενίσχυση της χρηματοδότησης μετοχικού κεφαλαίου (π.χ. VCs), η βελτίωση των υποδομών (κυρίως στον τομέα ICT) και η διασύνδεση επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας. “Με την τεχνολογία να εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και τις επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, η καινοτομία αποτελεί βασικό συστατικό ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας”, αναφέρει η μελέτη. 

Ελληνικές επιδόσεις
Οι συντάκτες της μελέτης διαπιστώνουν ότι, παρά το δυσμενέστερο εγχώριο περιβάλλον καινοτομίας, οι ελληνικές βιομηχανικές ΜμΕ καταφέρνουν να καινοτομούν σε ποσοστό 43% του τομέα έναντι 50% στην Ε.Ε. Η καινοτομία επιτρέπει στις επιχειρήσεις να επιτυγχάνουν υψηλότερες αποδόσεις τόσο σε επίπεδο πωλήσεων, όσο και κερδοφορίας.

Ειδικότερα, οι καινοτόμες επιχειρήσεις πέτυχαν αύξηση του κύκλου εργασιών τους την προηγούμενη 5ετία της τάξης του 11,2% - έναντι μόλις 0,2% για τις μη καινοτόμες - ενώ παράλληλα πέτυχαν υπερτριπλάσια βελτίωση του επιπέδου κερδοφορίας τους (+4,8 ποσοστιαίες μονάδες έναντι +1,5 για τις μη καινοτόμες). 

Ηγέτες και Μιμητές
Η μελέτη προχωρά στη διάκριση των καινοτόμων επιχειρήσεων σε δύο επιμέρους κατηγορίες: Ηγέτες (επιχειρήσεις που παράγουν οι ίδιες καινοτομία) και Μιμητές (επιχειρήσεις που υιοθετούν καινοτομίες). Ενώ σε επίπεδο Μιμητών η Ελλάδα βρίσκεται σχετικά κοντά στα ευρωπαϊκά δεδομένα (περίπου 40% του τομέα), το ποσοστό των Ηγετών στην Ελλάδα (5% του τομέα) παρουσιάζει σημαντική υστέρηση έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου (της τάξης του 28%).

Στην κατηγορία των Ηγετών, η εστίαση στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, σε συνδυασμό με τις ενέργειες που ακολουθούν για την υλοποίηση της, τους προσδίδουν σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των Μιμητών τόσο σε όρους κερδοφορίας, όσο και προσβασιμότητας στις διεθνείς αγορές.