Ελαφρά επιδείνωση κατέγραψε, το 3ο τρίμηνο του έτους, το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα, όπως αυτό αποτυπώνεται στις προσδοκίες των Ελλήνων συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τον επόμενο χρόνο. Την εικόνα αυτή περιγράφει, για το 3ο τρίμηνο του 2018, ο Γενικός Δείκτης GRe+1, που καταρτίζει ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ). Σύμφωνα με τα δεδομένα που αποτυπώνει η έκθεση, το 3ο τρίμηνο του 2018 ανακόπηκε η ανοδική τάση της αισιοδοξίας των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, η οποία είχε ξεκινήσει το 2ο τρίμηνο του 2016. Έτσι, ο Γενικός Δείκτης GRe+1 διαμορφώθηκε σε 14,7%, από 18,1% που ήταν το προηγούμενο τρίμηνο. Βελτίωση, όμως, καταγράφεται έναντι του 3ου τριμήνου του 2017.

Η υψηλή φορολογία, οι συχνές αλλαγές στο φορολογικό και η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, ανακόπτουν την επιχειρηματικότηταΗ αρνητική αυτή εξέλιξη θεωρείται αποτέλεσμα της επιδείνωσης των προσδοκιών των δημοσίων υποδομών και των συνθηκών χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα, που αντανακλούν αντίστοιχα τη δημοσιονομική στενότητα και τον περιορισμό των δημοσίων επενδύσεων, καθώς και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα. Στασιμότητα καταγράφηκε, κατά το 3ο τρίμηνο του έτους, στην αισιοδοξία των συμβούλων για την εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών το επόμενο δωδεκάμηνο. Συγκεκριμένα, το ισοζύγιο “θετικών” - “αρνητικών” απαντήσεων για τις μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας διαμορφώθηκε στο 28,7%, έναντι 29,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Το αποτέλεσμα, πάντως, είναι περισσότερο θετικό έναντι του 3ου τριμήνου του 2017, όταν ο δείκτης ήταν 25,3%. 

Ανάπτυξη
Στο μεταξύ, το εξεταζόμενο διάστημα υπήρξε επιδείνωση στις προβλέψεις των συμβούλων για το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ το επόμενο δωδεκάμηνο, έναντι των εκτιμήσεων που είχαν γίνει το προηγούμενο τρίμηνο. Η διαφορά “θετικών” - “αρνητικών” απαντήσεων περιορίστηκε από 36,5% στο τέλος Ιουνίου, σε 31,4% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2018. Το 3ο τρίμηνο του 2017 η διαφορά ήταν 37,0%. Οι προβλέψεις για την ανεργία, που συσχετίζονται με αυτές για το ΑΕΠ, έγιναν κι αυτές λιγότερο αισιόδοξες το 3ο τρίμηνο του 2018. Συγκεκριμένα, το “θετικό” - “αρνητικό” ισοζύγιο διαμορφώθηκε σε 39,7% το 3ο τρίμηνο έναντι του 50,0% του προηγούμενου τριμήνου.

Στασιμότητα υπήρξε όσον αφορά στις προσδοκίες των συμβούλων για τις ιδιωτικές επενδύσεις το 3ο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, η διαφορά των ποσοστών όσων προβλέπουν άνοδο της επενδυτικής δραστηριότητας κι εκείνων που προβλέπουν κάμψη, μειώθηκε στο 26,5% το 3ο τρίμηνο του 2018 από 27,0% το προηγούμενο τρίμηνο. Αντιθέτως, αισιόδοξη είναι η εικόνα των προσδοκιών για την πορεία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Η διαφορά “θετικών” και “αρνητικών” ποσοστών διευρύνθηκε από 28,8% στο τέλος Ιουνίου 2018, σε 34,3% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2018. Έναντι, μάλιστα, του 2ου τριμήνου 2017, η βελτίωση είναι περισσότερο εντυπωσιακή: Η διαφορά “θετικών” και “αρνητικών” απαντήσεων ήταν τότε 26,1%.