Κομβική θέση στο νέο ΕΣΠΑ καταλαμβάνει ο τομέας της έρευνας και η σύνδεση του με την επιχειρηματικότητα και την αγορά. Σε αυτήν τη λογική, στο νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα έχουν δεσμευθεί ήδη κονδύλια, συνολικού ύψους €1 δις, τα οποία πρόκειται να στηρίξουν δράσεις, που συνδέουν την έρευνα με την επιχειρηματικότητα.

Κονδύλια από το νέο ΕΣΠΑ για τη στήριξη της καινοτόμου δυναμικής επιχειρηματικότητας και των νέων ερευνητώνΌπως διευκρίνισε ο Υφυπουργός Οικονομίας, κ. Α. Χαρίτσης, το πλέγμα δράσεων που προωθούνται, στοχεύει, μεταξύ άλλων και στην ανάσχεση της τάσης φυγής των νέων επιστημόνων. Σε ομιλία του, σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της 81ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο κ. Χαρίτσης εξήγησε ότι οι νέες δράσεις κινούνται σε τρεις άξονες: την ενίσχυση της νέας, δυναμικής επιχειρηματικότητας, τη στήριξη των νέων ερευνητών και ερευνητριών, τη σύνδεση της επιχειρηματικότητας με την ερευνητική δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Ο Υφυπουργός στάθηκε ιδιαίτερα στις δράσεις για την ενίσχυση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας στα ελληνικά ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, και ιδιαίτερα στις δράσεις ενίσχυσης των επενδύσεων στην έρευνα και την τεχνολογία: “Από το νέο ΕΣΠΑ έχουν δεσμευτεί κονδύλια συνολικού ύψους €1 δις για τη σύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα, με τους εξής επιμέρους στόχους: την ανάπτυξη ερευνητικής δραστηριότητας από επιχειρήσεις, τη συνεργασία επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς, τη δημιουργία επιχειρήσεων από ομάδες ερευνητών, τη βελτίωση των ερευνητικών υποδομών της χώρας”, ανέφερε ο Υφυπουργός.

Προγράμματα
Συνολικά €1 δις (ΕΠΑνΕΚ) θα κατευθυνθεί σε έργα για την ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας. Όπως εξήγησε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, οι βασικοί στόχοι είναι η ανάπτυξη της καινοτόμου επιχειρηματικότητας (€848,67 εκατ.) και η αναβάθμιση των ερευνητικών υποδομών (€203,94 εκατ.). Ήδη, σύμφωνα με τον κ. Χαρίτση, έχουν εξειδικευτεί δράσεις δημόσιας δαπάνης περίπου €0,5 δις (50% της δημόσιας δαπάνης του τομέα).

Από αυτές έχουν δημοσιευτεί προσκλήσεις ύψους €113,4 εκατ., όπως: Ενίσχυση ερευνητικών υποδομών εθνικής εμβέλειας (€73 εκατ.), Δράση στρατηγικής ανάπτυξης ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων που εποπτεύονται από την ΓΓΕΤ (€31,86 εκατ.). Έχει, επίσης, προδημοσιευτεί η εξόχως σημαντική Δράση “Ερευνώ - Δημιουργώ – Καινοτομώ”, που ενισχύει τη σύμπραξη επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς, αλλά και μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή ομάδες επιχειρήσεων  για την προαγωγή επιχειρηματικών επενδύσεων στην έρευνα και καινοτομία (συνολικός προϋπολογισμός €370 εκατ., δημόσια δαπάνη €280 εκατ.).

Στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα δημοσιευτούν και άλλες σημαντικές δράσεις για τον τομέα, όπως:

- Χρηματοδότηση ελληνικών ερευνητικών φορέων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων (δράσεις ΕRANETS) για την  ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων από ελληνικές επιχειρήσεις με σημαντικές προοπτικές διείσδυσης σε ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές (€16 εκατ.).

- Διμερείς συνεργασίες για τη χρηματοδότηση της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης - διακρατικές ερευνητικές συμφωνίες - (€50 εκατ.).

Στο μεταξύ, μέχρι το τέλος του έτους θα ξεκινήσουν:

- Ειδικά Προγράμματα Ε&Τ σε τομείς προτεραιότητας, που προέκυψαν στο πλαίσιο της στρατηγικής της Έξυπνης Εξειδίκευσης  (σε πρώτη φάση για τις Υδατοκαλλιέργειες και τους Τομείς των Υλικών και του Πολιτισμού).

- Δράση χρηματοδότησης ερευνητικών προτάσεων, που αξιολογήθηκαν θετικά στην 6η, 7η και 8η προκήρυξη των European Research Council Grant Schemes, αλλά δεν χρηματοδοτήθηκαν τελικώς από το πρόγραμμα HORIZON 2020 (€10 εκατ.)

Δεξιότητες
Αναφερόμενος ειδικότερα στο φαινόμενο της μετανάστευσης νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, ο κ. Χαρίτσης τόνισε: “η ανασυγκρότηση της οικονομίας δεν μπορεί να στηριχτεί στην υποβάθμιση της εργασίας, όπως επιχειρήθηκε τα τελευταία χρόνια. Ο δρόμος αυτός είναι για την Ελλάδα αδιέξοδος και καταστροφικός: Από τη μια, ωθεί τους μορφωμένους νέους στη μετανάστευση. Από την άλλη, δεν βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, καθώς το πραγματικό της πρόβλημα είναι τα χαμηλά επίπεδα καινοτομίας και επένδυσης στην έρευνα και την τεχνολογία. Εδώ εστιάζει το νέο πρότυπο. Η ελληνική οικονομία να μετασχηματιστεί σε μια οικονομία, που επενδύει στην καινοτομία, που αξιοποιεί τις γνώσεις και δεξιότητες των ανθρώπων, προπάντων των υψηλά καταρτισμένων νέων”.

Νεοφυείς εταιρείες
Όσον αφορά τη νεοφυή επιχειρηματικότητα, ο κ.. Χαρίτσης σχολίασε ότι ο πρώτος κύκλος των προσκλήσεων για νεοφυείς επιχειρήσεις και για την αυτοαπασχόληση νέων επιστημόνων συνάντησε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Όπως είπε, στα μέσα Οκτώβρη θα ανακοινωθεί ο δεύτερος κύκλος (που θα ενσωματώνει την εμπειρία και τις παρατηρήσεις από τον πρώτο). Θα ακολουθήσουν και άλλες δράσεις, όπως για τη δικτύωση επιχειρήσεων (clusters, meta-clusters) ή για την κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών.

“Στη νέα επιχειρηματικότητα εντάσσεται για μας και η κοινωνική επιχειρηματικότητα, που μπορεί να αποτελέσει έναν δυναμικό κλάδο της οικονομίας. Κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις εντάσσονται, πλέον, ισότιμα στα προγράμματα. Δίνεται η δυνατότητα για συνεταιρισμούς εργαζομένων (π.χ. νέων μηχανικών)”, εξήγησε ο Υφυπουργός.

Στήριξη ερευνητών
Αναφερόμενος στις δράσεις του δεύτερου άξονα, για την ενίσχυση της έρευνας (βασικής και εφαρμοσμένης) και των νέων ερευνητών σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, ο κ. Χαρίτσης αναφέρθηκε: στις υποτροφίες για διδακτορική (€18,6 εκατ.), αλλά και για μεταδιδακτορική έρευνα (€15 εκατ.), στη σύσταση ερευνητικών ομάδων από νέους ερευνητές (€27 εκατ.), στην απόκτηση ακαδημαϊκής διδακτικής εμπειρίας από κατόχους διδακτορικού (€42 εκατ.)

“Στόχος να μείνουν νέοι επιστήμονες στην έρευνα και στα πανεπιστήμια. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η συμφωνία για χρηματοδότηση της έρευνας στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με €180 εκατ.” πρόσθεσε.