Να θωρακίσει τους καταναλωτές από τα νέα δεδομένα, που θα δημιουργήσει η μαζικότερη διείσδυση της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence-AI), επιχειρεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτόν τον σκοπό εξυπηρετεί η εν εξελίξει μεταρρύθμιση των κανόνων ασφάλειας και νομικής ευθύνης, ώστε να συμπεριλάβουν και τα προϊόντα με δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης.

Νέα δεδομένα ασφάλειας και νομικής ευθύνης για τα προϊόντα με δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης δημιουργεί η ΕΕΣχετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα, ζητά ένα ισχυρό πλαίσιο δικαιωμάτων για την προστασία των καταναλωτών όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων.

Οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν μεν τη δυνατότητα των συστημάτων αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων να παρέχουν καινοτόμες και βελτιωμένες υπηρεσίες στους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των “εικονικών βοηθών” και των chatbots. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι, όταν οι καταναλωτές αλληλοεπιδρούν με ένα τέτοιο σύστημα, “θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένοι για το πώς λειτουργούν, πώς μπορούν να απευθυνθούν σε έναν άνθρωπο με εξουσίες λήψης αποφάσεων, καθώς και για το πώς μπορούν να ελέγχονται και να διορθώνονται οι αποφάσεις του συστήματος”.

Το Ευρωκοινοβούλιο ζητά τα συστήματα ΑΙ να χρησιμοποιούν μόνο υψηλής ποιότητας και αντικειμενικές βάσεις δεδομένων και εξηγήσιμους και αμερόληπτους αλγορίθμους. “Θα πρέπει να δημιουργηθούν δομές επανεξέτασης για την αντιμετώπιση πιθανών λαθών στις αυτοματοποιημένες αποφάσεις. Θα πρέπει, επίσης, να έχουν τη δυνατότητα οι καταναλωτές να ζητούν την αναθεώρηση αυτοματοποιημένων αποφάσεων που είναι οριστικές και μόνιμες”, αναφέρει το ψήφισμα. “Οι άνθρωποι πρέπει πάντα να φέρουν την τελική ευθύνη και να έχουν τη δυνατότητα παράκαμψης των αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο επαγγελματικών υπηρεσιών, όπως τα ιατρικά, νομικά και λογιστικά επαγγέλματα, καθώς και για τον τραπεζικό τομέα”, υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές. 

Περί κινδύνων
Το Κοινοβούλιο ζητά την εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης κινδύνων για τα συστήματα αυτά και για μια κοινή προσέγγιση σε επίπεδο Ε.Ε. για να διασφαλιστούν τα οφέλη τους και να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι τους. Έτερο θέμα, που απασχολεί τους βουλευτές, είναι η προσαρμογή των κανόνων ασφαλείας και νομικής ευθύνης στις νέες τεχνολογίες.

Παροτρύνουν, λοιπόν, με το ψήφισμά τους την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την προσαρμογή των κανόνων ασφαλείας της Ε.Ε. στα προϊόντα (π.χ. οδηγίες για τα μηχανήματα και την ασφάλεια των παιχνιδιών), ώστε να ενημερώνονται οι καταναλωτές σχετικά με τη χρήση αυτών των προϊόντων και να προστατεύονται από βλάβες, ενώ θα πρέπει να είναι σαφείς οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών.

Η Οδηγία για τη νομική ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντων, για παράδειγμα, η οποία εγκρίθηκε πριν από 30 χρόνια, θα πρέπει, επίσης, να αναθεωρηθεί για να επανακαθορίσει έννοιες, όπως το “προϊόν”, τη “ζημία”, το “ελάττωμα” και τους κανόνες που διέπουν το βάρος της απόδειξης, λέει το Κοινοβούλιο. 

Διαφοροποίηση τιμής
Σύμφωνα με το δίκαιο της Ε.Ε., οι έμποροι πρέπει να ενημερώνουν τους καταναλωτές, όταν η τιμή των αγαθών ή των υπηρεσιών αλλάζει αυτόματα βάσει προσωπικών δεδομένων και καταναλωτικής συμπεριφοράς, υπενθυμίζουν οι βουλευτές, ζητώντας από την Επιτροπή να παρακολουθεί την εφαρμογή αυτών των κανόνων. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο ψήφισμα, η Ε.Ε. θα πρέπει επίσης να διασφαλίσει ότι η αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων δεν χρησιμοποιείται για να γίνουν διακρίσεις λόγω της εθνικότητας, του τόπου κατοικίας ή της προσωρινής διαμονής των καταναλωτών.