Την ανταγωνιστικότητα και την ανεξαρτησία στην οικονομία των δεδομένων επιχειρεί να ενισχύσει η Ε.Ε., επενδύοντας, από κοινού με τα κράτη - μέλη, στην οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής υποδομής υπερ-υπολογιστών παγκόσμιας κλάσης. Οι υπερ-υπολογιστές είναι η κινητήρια δύναμη της ψηφιακής οικονομίας, με την Ε.Ε. να έχει μείνει πίσω, αφού στους δέκα κορυφαίους του κόσμου δεν συγκαταλέγεται κανένας ευρωπαϊκός.

Η επένδυση έχει καθοριστική σημασία για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στην οικονομία των δεδομένωνΜε βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό, μια νέα νομική και χρηματοδοτική δομή - η κοινή επιχείρηση EuroHPC - θα αγοράσει, θα οικοδομήσει και θα αναπτύξει σε ολόκληρη την Ευρώπη μια υποδομή πληροφορικής υψηλών επιδόσεων παγκόσμιας κλάσης. Θα στηρίξει, επίσης, πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας για την ανάπτυξη των τεχνολογιών και των μηχανών, καθώς και των εφαρμογών (λογισμικό) με τις οποίες θα λειτουργούν οι εν λόγω υπερ-υπολογιστές. 

Η συνεισφορά της ΕΕ στην κοινή επιχείρηση EuroHPC θα ανέλθει σε περίπου €486 εκατ., με βάση το τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, ενώ παρόμοιο ποσό θα συνεισφέρουν τα κράτη - μέλη και οι συνδεδεμένες χώρες. Συνολικά, οι επενδύσεις από δημόσια χρηματοδότηση αναμένεται ότι θα φθάσουν περίπου το €1 δις έως το 2020, ενώ οι συμμετέχοντες στην πρωτοβουλία από τον ιδιωτικό τομέα αναμένεται ότι θα διαθέσουν συνεισφορές σε είδος.

“Σήμερα, η ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα και βιομηχανία επεξεργάζονται, όλο και συχνότερα, τα δεδομένα τους εκτός της Ε.Ε., επειδή ο χρόνος υπολογισμού που διατίθεται στην Ε.Ε. δεν καλύπτει τις ανάγκες τους. Αυτή η έλλειψη ανεξαρτησίας συνιστά απειλή για την ιδιωτικότητα, την προστασία των δεδομένων, το εμπορικό απόρρητο και την κυριότητα των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά ευαίσθητες εφαρμογές”, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Να σημειωθεί ότι οι υπερ-υπολογιστές είναι απαραίτητοι για να επεξεργάζονται ολοένα και μεγαλύτερο όγκο δεδομένων και για να αποφέρουν οφέλη για την κοινωνία σε ποικίλους τομείς, από την υγειονομική περίθαλψη και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως την ασφάλεια των αυτοκινήτων και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. 

Πλάνα
Σκοπός της κοινής επιχείρησης EuroHPC είναι η αγορά συστημάτων με επιδόσεις κλίμακας προ της exa (εκατό εκατομμύρια δισεκατομμύρια ή 1017 πράξεις ανά δευτερόλεπτο) και η στήριξη της ανάπτυξης συστημάτων με επιδόσεις κλίμακας exa (ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια ή 1018 πράξεις ανά δευτερόλεπτο) βασιζόμενων σε ευρωπαϊκή τεχνολογία, με χρονικό ορίζοντα το 2022-2023.

Οι δραστηριότητες της κοινής επιχείρησης θα είναι οι εξής:

Αγορά και λειτουργία δύο υπερ-υπολογιστικών μηχανών παγκόσμιας κλάσης και κλίμακας προ της exa και τουλάχιστον δύο υπερ-υπολογιστικών μηχανών μεσαίας ισχύος (που μπορούν να εκτελούν περίπου 1016 πράξεις ανά δευτερόλεπτο) και παροχή και διαχείριση πρόσβασης στους εν λόγω υπερ-υπολογιστές για ευρύ φάσμα δημόσιων και ιδιωτικών χρηστών από το 2020.

Πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της πληροφορικής υψηλών επιδόσεων: για να στηριχθεί η ανάπτυξη ευρωπαϊκής τεχνολογίας υπερ-υπολογιστών στην οποία περιλαμβάνεται η πρώτη γενιά ευρωπαϊκής τεχνολογίας μικροεπεξεργαστών χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, για να στηριχθεί ο συνδυασμένος σχεδιασμός ευρωπαϊκών μηχανών κλίμακας exa και για να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη εφαρμογών και δεξιοτήτων και τη διεύρυνση της χρήσης πληροφορικής υψηλών επιδόσεων. 

Η κοινή επιχείρηση EuroHPC θα λειτουργήσει την περίοδο 2019-2026. Η σχεδιαζόμενη υποδομή θα τελεί υπό την κοινή κυριότητα και διαχείριση των μελών της, τα οποία, σε αρχικό στάδιο, θα είναι οι χώρες που υπέγραψαν την δήλωση για την EuroHPC και ιδιώτες από την ακαδημαϊκή κοινότητα και τη βιομηχανία. Σε αυτήν τη συνεργασία θα μπορούν να συμμετάσχουν ανά πάσα στιγμή και άλλα μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεισφέρουν οικονομικά. 

Οφέλη
Η πληροφορική υψηλών επιδόσεων αποτελεί εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση και την αντιμετώπιση σημαντικών επιστημονικών και κοινωνικών προκλήσεων, όπως είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ασθενειών ή ο σχεδιασμός νέων θεραπειών με βάση εξατομικευμένα φάρμακα ακριβείας. Επιπλέον, η πληροφορική υψηλών επιδόσεων χρησιμοποιείται στην πρόληψη και τη διαχείριση φυσικών καταστροφών μεγάλης κλίμακας, ιδίως για την πρόβλεψη της διαδρομής των τυφώνων ή για προσομοιώσεις σεισμών. 

Η υποδομή EuroHPC θα βελτιώσει την πρόσβαση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και ιδιαίτερα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στους υπερ-υπολογιστές, με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων. Η χρήση της πληροφορικής υψηλών επιδόσεων έχει αυξανόμενο αντίκτυπο στη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, διότι μειώνει σημαντικά τους κύκλους σχεδιασμού και παραγωγής προϊόντος, επιταχύνει το σχεδιασμό νέων υλικών, ελαχιστοποιεί το κόστος, ενισχύει την αποτελεσματική χρήση των πόρων και τέλος, συντομεύει και βελτιστοποιεί τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, χάρη στους υπερ-υπολογιστές ο κύκλος παραγωγής αυτοκινήτων μπορεί να μειωθεί από 60 σε 24 μήνες.

Η πληροφορική υψηλών επιδόσεων έχει, επίσης, ουσιώδη σημασία για την εθνική ασφάλεια και άμυνα, για παράδειγμα, στην ανάπτυξη περίπλοκων τεχνολογιών κρυπτογράφησης, στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, στην ανάπτυξη αποτελεσματικών εγκληματολογικών ερευνών, καθώς και σε προσομοιώσεις στον πυρηνικό τομέα.