Την τεχνολογία και τις τεράστιες δυνατότητες, που δημιουργεί ο τομέας της ανταλλαγής δεδομένων, ενεργοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την καταπολέμηση της απάτης με το σύστημα του ΦΠΑ επί ευρωπαϊκού εδάφους. Χθες, η Επιτροπή παρουσίασε μια σειρά από νέα εργαλεία, τα οποία φιλοδοξεί πως θα λειτουργήσουν ως “όπλα” για την καταπολέμηση της ανομίας, καλύπτοντας τα κενά, που μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλης κλίμακας απάτες στον τομέα του ΦΠΑ.

Το σύστημα του ΦΠΑ δεν έχει προσαρμοστεί στις προκλήσεις της ψηφιακής και κινητής οικονομίας. Νέα εργαλεία ενεργοποιεί η Ε.Ε.Σε μεγάλο βαθμό, τα μέτρα που αποφάσισε χθες η Επιτροπή στηρίζονται στις νέες τεχνολογίες. Για παράδειγμα, με δεδομένο ότι η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ μπορεί να συμβεί - κυριολεκτικά - μέσα σε λίγα λεπτά, τα κράτη - μέλη πρέπει να διαθέτουν τα μέσα για να δρουν το ταχύτερο δυνατόν. Η πρόταση θα θέσει σε εφαρμογή ένα ηλεκτρονικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών στο πλαίσιο του “Eurofisc”, του υφιστάμενου δικτύου εμπειρογνωμόνων της Ε.Ε. στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης. Το σύστημα αυτό θα επιτρέψει στα κράτη την επεξεργασία, ανάλυση και έλεγχο δεδομένων σχετικά με διασυνοριακές δραστηριότητες, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο κίνδυνος μπορεί να εκτιμάται με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ταχύτητα και ακρίβεια. 

Για να ενισχυθεί η ικανότητα των κρατών - μελών να ελέγχουν τις διασυνοριακές προμήθειες, οι κοινοί έλεγχοι θα δίνουν τη δυνατότητα σε υπαλλήλους από δύο ή περισσότερες εθνικές φορολογικές αρχές να συγκροτούν ενιαία ομάδα ελέγχου για την καταπολέμηση της απάτης, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιπτώσεις απάτης στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Το θέμα είναι κάτι παραπάνω από ζέον για την Ευρώπη, καθώς ακόμη και οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων άνω των €50 δις ετησίως για τα κράτη - μέλη της Ε.Ε., χρήματα που θα πρέπει να διατίθενται για δημόσιες επενδύσεις, όπως νοσοκομεία, σχολεία και δρόμοι. Ειδικά η διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ θεωρείται μία από τις κύριες αιτίες απώλειας εσόδων για τα κράτη - μέλη και τους προϋπολογισμούς της Ε.Ε. 

Μέτρα
Οι νέες προτάσεις θα ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των κρατών - μελών, δίνοντας τους τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την απάτη στον τομέα του ΦΠΑ ταχύτερα και αποτελεσματικότερα, συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής απάτης. Το σκεπτικό είναι ότι η καταπολέμηση του εν λόγω φαινομένου απαιτεί πολύ πιο αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών σε σύγκριση με σήμερα μεταξύ των αρμόδιων εθνικών Αρχών. 

Τα νέα μέτρα θα ανοίξουν νέους διαύλους επικοινωνίας και ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των φορολογικών αρχών και των ευρωπαϊκών οργάνων επιβολής του νόμου σχετικά με διασυνοριακές δραστηριότητες για τις οποίες υπάρχει υποψία πρόκλησης απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, της OLAF, της Europol και της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO). Η συνεργασία με ευρωπαϊκά όργανα θα επιτρέπει τη διασταύρωση των εθνικών πληροφοριών με ποινικά μητρώα, βάσεις δεδομένων και άλλες πληροφορίες που έχουν στην κατοχή τους η Europol και η OLAF, προκειμένου να εντοπίζονται οι πραγματικοί δράστες της απάτης και τα δίκτυα τους.

Σήμερα, παρ’ όλο που οι φορολογικές Αρχές ανταλλάσσουν, ήδη, πληροφορίες για δραστηριότητες και διασυνοριακές πωλήσεις, η συνεργασία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μη αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών. Ταυτόχρονα, τα στοιχεία σχετικά με τον ΦΠΑ και οι πληροφορίες για οργανωμένες συμμορίες, που εμπλέκονται σε σοβαρές περιπτώσεις απάτης, δεν ανταλλάσσονται συστηματικά με τους οργανισμούς επιβολής της Ε.Ε. 

Μέτρα
Το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) παίζει σημαντικό ρόλο στην ενιαία αγορά της Ευρώπης. Ο ΦΠΑ αποτελεί σημαντική και αυξανόμενη πηγή εσόδων στην Ε.Ε., ύψους άνω του €1 τρις το 2015, ποσό που αντιστοιχεί στο 7 % του ΑΕΠ της Ε.Ε. Ένας από τους ιδίους πόρους της Ε.Ε. βασίζεται επίσης στον ΦΠΑ. “Ωστόσο, παρά τις πολλές μεταρρυθμίσεις του, το σύστημα ΦΠΑ δεν έχει κατορθώσει να προσαρμοστεί στις προκλήσεις της σημερινής παγκοσμιοποιημένης, ψηφιακής και κινητής οικονομίας”, αναφέρει η Επιτροπή.